Του Βασίλη Σκουντή
Τέσσερα χρόνια μετά το έπος στον ημιτελικό του Μουντομπάσκετ και την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου, η Εθνική κλήθηκε να υπερασπιστεί όχι απλώς την (προηγούμενη) επιτυχία της, αλλά και την υστεροφημία της. Κλήθηκε επίσης, προϊόντος του Τουρνουά να υπερασπιστεί την ηθική, την τιμιότητα και την αξιοπρέπεια της, αλλά και να χαράξει μια νέα πορεία, που ήταν ανεξάρτητη από το (κακό) αποτέλεσμα…
Την προηγούμενη χρονιά η ελληνική ομάδα με προπονητή τον Γιόνας Καζλάουσκας είχε κατακτήσει το χάλκινο μετάλλιο στο Eurobasket της Πολωνίας, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Σπανούλη, o oποίος είχε αναλάβει για τα καλά τα ηνία της ομάδας. Το καλοκαίρι του 2010 ο V-Span μετακόμισε από τον Παναθηναϊκό στον Ολυμπιακό και αυτή η μεταγραφή επέτεινε ακόμη περισσότερο την πόλωση μεταξύ των «αιωνίων», γεγονός το οποίο επηρέασε αρνητικά το περιβάλλον, αλλά και τα ενδότερα της Εθνικής.
Σαν να μην έφτανε αυτό, η ελληνική ομάδα πήγε στην Τουρκία τσαλακωμένη από αγωνιστικής και ψυχολογικής πλευράς, λόγω της βαριάς ήττας από τους Αμερικανούς στο (ο θεός να το κάνει) «DreamGame» και κυρίως λόγω των επεισοδίων τα οποία στιγμάτισαν και τερμάτισαν πριν την ώρα του τον αγώνα με τη Σερβία στο ΟΑΚΑ και είχαν ως αποτέλεσμα την τιμωρία δυο αγωνιστικών που επιβλήθηκε στον Aντώνη Φώτση και στον Σοφοκλή Σχορτσανίτη.
Η ατμόσφαιρα ήταν ήδη δηλητηριασμένη και έμελλε να επιβαρυνθεί με ακόμη περισσότερη …δυσοσμία στη διάρκεια του Μουντομπάσκετ, που κατέληξε σε φιάσκο. Συν τοις άλλοις αυτό το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα αποτέλεσε το «κύκνειο άσμα» του Δημήτρη Διαμαντίδη που ανακοίνωσε την απόσυρση του από την Εθνική μετά τη λήξη του αγώνα με την Ισπανία, ενώ μαζί του αποχώρησε και ο Κώστας Τσαρτσαρής. Ήδη αποτελούσε παρελθόν ο Θοδωρής Παπαλουκάς, την επιστροφή του οποίου (μεσούσης της προετοιμασίας) δεν δέχτηκε ο Καζλάουσκας και γενικώς η Εθνική διάνυσε μια φάση αλλεπάλληλων ζυμώσεων, ανακατατάξεων, αλλά και αναστατώσεων, που επέτειναν την αγωνία για το πού θα κάτσει η μπίλια!
Οι συλλογικές αντιπαραθέσεις και η οπαδική μισαλλοδοξία επηρέασαν το κλίμα της ομάδας πολύ πριν από την έναρξη του Μουντομπάσκετ, με αφορμή τη σύρραξη στον αγώνα με τη Σερβία. Μπορεί η Εθνική να ξεπέρασε ανώδυνα την απουσία του Φώτση και του Σχορτσανίτη, αλλά ο εκνευρισμός ήταν έκδηλος με όλα τα συμπαρομαρτούντα του. Μετά τον αγώνα με την Ακτή Ελεφαντοστού ο Καζλάουσκας μάζεψε τους Έλληνες δημοσιογράφους και είπε το εξής: «Κάνετε κι εσείς ό,τι μπορείτε, σας παρακαλώ. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει ο πόλεμος ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και στον Ολυμπιακό και να μην πληρώνει τα σπασμένα η Εθνική ομάδα. Χρειάζεται να κάνουμε εκεχειρία όπως συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα».
Το περίεργο κλίμα το οποίο κουβάλησε η ελληνική αποστολή στο ταξίδι της στην Άγκυρα επηρέασε την ατμόσφαιρα στο γήπεδο, στον πάγκο, στα αποδυτήρια και στο ξενοδοχείο, με αποτέλεσμα οι παρεξηγήσεις και οι φασαρίες να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Ο Σχορτσανίτης αντέδρασε άσχημα για ψύλλου πήδημα (και έπεσε πάνω του για να τον ηρεμήσει ο Κακιούζης), ο Ιαν Βουγιούκας αρνήθηκε να μπει αλλαγή στα τελευταία λεπτά και πάει λέγοντας…
Στην πρεμιέρα , ο Διαμαντίδης τσακώθηκε με τον Αμερικανό προπονητή των Κινέζων. Σε αντίθεση με τον επιφανή συμπατριώτη του Ρούντι Τομζάνοβιτς (βλέπε 2006) ο Μπομπ Ντόνγουολντ είχε δηλώσει την παραμονή ότι ο Διαμαντίδης δεν είναι καλός σουτέρ και την επόμενη μέρα έπαιξε επί σαράντα λεπτά ζώνη! Ήταν φανερό ότι είχε δώσει εντολή στους παίκτες του να τον αφήνουν να σουτάρει ανενόχλητος και σαν να μην έφτανε αυτό σε μια φάση που περνούσε μπροστά από τον πάγκο του… την είπε κιόλας! Ο Δημήτρης του απάντησε αναλόγως και του αφιέρωσε το πρώτο τρίποντο που έβαλε, σε μια βραδιά στην οποία συνολικά σούταρε 3 στα 13!
Από την αρχή του Τουρνουά ο Καζλάουσκας ζητούσε επιμόνως από τον Σπανούλη (και το τόνιζε κιόλας στις δηλώσεις του προς τα ΜΜΕ) να σουτάρει και να μην αφήνει ανεκμετάλλευτες τις ευκαιρίες που είχε. Ο «V-Span» εμφανιζόταν διστακτικός στην αρχή, αλλά οργίασε στο ματς με το Πουέρτο Ρίκο, στο οποίο σημείωσε 28 πόντους, που αποτελούσαν ατομικό ρεκόρ στην καριέρα του στην Εθνική.
Το βράδυ της 2ας Σεπτεμβρίου αποδείχτηκε για άλλη μια φορά πως ο σκοπός δεν αγιάζει πάντοτε τα μέσα και όλα όσα συνέβησαν στον αγώνα με τη Ρωσία μετέτρεψαν την επίσημη αγαπημένη σε επίσημη… διχασμένη, όπως ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της εφημερίδας «Goal News». Στη… σύσκεψη που έκαναν μεταξύ τους οι παίκτες της Εθνικής έκριναν ως συμφέρουσα την ήττα από τη Ρωσία, ώστε να αποφευχθούν τα «σταυρώματα» με τους Ισπανούς και με τους Αμερικανούς.
Αλλά, φευ, «της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά», αν και στην προκειμένη περίπτωση η ανατροπή των πραγμάτων ήταν τόσο άμεση που της νύχτας τα καμώματα τα είδε η ίδια νύχτα και ξεκαρδίστηκε! Ενώ λοιπόν -σε πείσμα των δηλώσεων των παικτών και του προπονητή ότι τάχα θα παίξουν με μοναδικό στόχο τη νίκη- η ελληνική ομάδα κάθισε να χάσει από τη Ρωσία (69-73), η Νέα Ζηλανδία προκάλεσε αποπληξία με τη νίκη της επί της Γαλλίας και ο συνδυασμός αυτών των αποτελεσμάτων έφερνε σούμπιτη την Ισπανία στο δρόμο της Εθνικής!
Η εικόνα της ελληνικής ομάδας στον αγώνα με τη Ρωσία μαρτυρούσε τις προθέσεις της και προτού καν ακουστεί η κόρνα της λήξης άρχισαν τα όργανα! Ενώ ο Γιάννης Μπουρούσης κατευθυνόταν προς τα αποδυτήρια, τον πλησίασε ο (προπονητής της Τουρκίας) Μπόγκνταν Τάνιεβιτς και του είπε με ειρωνικό ύφος «Πάλι διαλέξατε αντίπαλο;».
Ακολούθησε ένας έντονος διάλογος, που ωστόσο ήταν πταίσμα μπροστά στα επιγενόμενα. Την ίδια στιγμή στη μικτή ζώνη ο Ντέηβιντ Μπλατ ξεσπάθωνε κατά πάντων και εξαπέλυε τον δικό του «Φιλιππικό» λόγο: «Δούλεψα στην Ελλάδα (ΣΣ: Αρης) και αγαπάω τη χώρα και τους ανθρώπους της, αλλά αυτό που έγινε σήμερα ήταν μια μεγάλη ντροπή. Ντρέπομαι γι αυτούς που ντροπιάζουν το ελληνικό μπάσκετ. Δεν νοείται να παίζει με αυτόν τον τρόπο η Εθνική ομάδα της Ελλάδας. Εγώ από την πλευρά μου είμαι υπερήφανος για την ομάδα μου, διότι σεβαστήκαμε και τη χώρα την οποία εκπροσωπούμε, και τη διοργάνωση, και τους εαυτούς μας και το ίδιο το παιχνίδι. Ο Φώτσης δεν έπαιξε λόγω τραυματισμού, αυτό είναι σεβαστό! Οταν όμως βγαίνεις να παίξεις, πρέπει να παίζεις στ’ αλήθεια κι όχι να πετάς επίτηδες την μπάλα από τη γραμμή των βολών στη στεφάνη. Τι στο διάολο ήταν αυτά που έγιναν; Δεν ξέρω ποιος πήρε αυτή την απόφαση και δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν προσωπικά. Εμείς έχουμε ήσυχη τη συνείδηση μας και θα κοιμηθούμε κανονικά απόψε… »
Εδώ βεβαίως ισχύει το «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω»! Μπορεί η ελληνική ομάδα να έκανε… κοκοκό, αλλά και οι Ρώσοι δεν φάνηκαν πολύ φανατικοί με την ιδέα της νίκης! Ο νυν προπονητής του Ολυμπιακού δεν χρησιμοποίησε καθόλου την αγαπημένη του ζώνη προσαρμογής, ενώ έδωσε χρόνο συμμετοχής στον Ζουκανιένκο και στον Κολέσνικοφ, που μέχρι τότε δεν είχαν παίξει καθόλου!
Η στάση του Μπλατ χαρακτηρίστηκε «υποκριτική» και ο Καζλάουσκας έσπευσε να του απαντήσει σε μια προσπάθεια αποκατάστασης της θιγείσας υπόληψης της Εθνικής: «Τι σημαίνει ότι δεν δείξαμε σεβασμό; Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι εννοούσε ο Μπλατ, το μόνο που έχω να πω είναι ότι χάσαμε διότι παίξαμε άσχημα. Και το Πουέρτο Ρίκο έπαιξε εκπληκτικά με την Τουρκία, αλλά έχασε από την Ακτή Ελεφαντοστού. Αρχίζω να σκέπτομαι ότι ο κόουτς Μπλατ ήθελε να χάσει αυτό το ματς κι επειδή νίκησε, καταλήφθηκε από εκνευρισμό! Εάν μπούμε σε αυτή τη λογική, τότε, συγνώμη, αλλά αρχίζουμε να μιλάμε για… μαλακίες. Στο κάτω κάτω δεν είναι σίγουρο ότι θα αποφύγουμε την Ισπανία. Ποιος ξέρει, μπορεί να νικήσει η Νέα Ζηλανδία τη Γαλλία και να παίξουμε με την Ισπανία» κατέληξε ο Καζλάουσκας και λίγη ώρα αργότερα αισθάνθηκε απολύτως δικαιωμένος διότι το απευκταίο ενδεχόμενο το οποίο είχε επικαλεσθεί, έγινε μια δυσάρεστη πραγματικότητα!
Ο προημιτελικός με την Ισπανία, στον οποίο η ελληνική ομάδα ηττήθηκε και αποχαιρέτησε νωρίς, άδοξα και με πολλή γκρίνια αυτή τη διοργάνωση έμελλε να σηματοδοτήσει τον αποχαιρετισμό στα όπλα για τον Διαμαντίδη. Ο διεθνής γκαρντ αποκάλυψε την ειλημμένη απόφαση του στα αποδυτήρια και την ανακοίνωσε μετά τη λήξη του αγώνα στη μικτή ζώνη, μπροστά στην κάμερα της ΕΡΤ. «Είμαι ευτυχισμένος που έζησα όλο αυτό το υπέροχο ταξίδι εδώ και εννέα χρόνια, αλλά ο κύκλος κλείνει απόψε. Όλα αρχίζουν και όλα τελειώνουν κάποια στιγμή» είπε τότε ο Διαμαντίδης που παρά τις πολλές μεταγενέστερες απόπειρες να μεταπεισθεί, δεν αναθεώρησε την απόφαση του.
Οι πρωταθλητές Ευρώπης (του 2009), Ισπανοί πέταξαν έξω την Ελλάδα, αλλά την πάτησαν μεγαλοπρεπώς στον προημιτελικό με τη Σερβία. Σε αυτόν τον αγώνα τους «κάρφωσε» ο Μίλος Τεόντοσιτς με το απίθανο τρίποντο που εξαπέλυσε από τα εννέα μέτρα στα τρία δευτερόλεπτα (92-89), σε μια φάση στην οποία ο Σέρτζιο Σκαριόλο δεν ζήτησε φάουλ.
«Θα κάναμε φάουλ εάν η μπάλα πήγαινε στα χέρια δυο συγκεκριμένων παικτών, που δεν μπορώ να τους κατονομάσω, επειδή είναι εύστοχοι στις βολές. Η μπάλα πήγε στον Τεόντοσιτς και επιλέξαμε να παίξουμε καθαρή άμυνα, αλλά την πατήσαμε»! Σε αυτό το ματς έδωσε ρεσιτάλ τακτικής και κοουτσαρίσματος ο Ιβκοβιτς ο οποίος αιφνιδίασε τους Ισπανούς παίζοντας άμυνα ζώνης 2-3, ενώ μέχρι τότε χρησιμοποιούσε συνεχώς man to man με αλλαγές.
Ο Μπλατ έγινε και πάλι το κεντρικό πρόσωπο, με αφορμή τον προημιτελικό ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Λογικό, λογικότατο, καθώς ήταν εξ ορισμού μοναδικό και ως εκ τούτου πολύ ιντριγκαδόρικο το γεγονός ότι ένας Αμερικανός καθοδηγούσε τους Ρώσους κόντρα στην Εθνική ομάδα των ΗΠΑ. Την παραμονή, αλλά και μετά το ματς ο Μπλατ περικυκλώθηκε από …μιλιούνια δημοσιογράφων τους οποίους καθήλωσε με τη ρητορική ευφράδεια του, ανατρέχοντας στην παιδική ηλικία του, στον σκανδαλώδη τελικό του Ολυμπιακού Τουρνουά του 1972 (για τον οποίο, ευρισκόμενος στη μέση και προς χάριν της διπλωματίας και των ισορροπιών τα μάσησε, ευρισκόμενος στη μέση), στις σπουδές του στο Πρίνστον, στη μετακόμιση του στο Ισραήλ, στην εποχή του ψυχρού πολέμου κοκ.
Σκανδαλώδης υπήρξε και ο ημιτελικός εκείνου του Μουντομπάσκετ ανάμεσα στην Τουρκία και στη Σερβία (83-82), μάλιστα έφερε σε ευθεία αντιπαράθεση και με οξείς χαρακτηρισμούς τον Τάνιεβιτς και τον Ιβκοβιτς. Τέσσερα δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη ο Βελίτσκοβιτς έκανε το 81-82 σε μια φάση στην οποία δεν δόθηκε φάουλ. Στο καπάκι ο Κερέμ Τουντσερί πρόλαβε να σκοράρει σε μια φάση στην οποία πάτησε τη γραμμή, αλλά οι διαιτητές δεν καταλόγισαν την παράβαση.
Στο μισό δευτερόλεπτο που απέμενε ο Ντούντα σχεδίασε την τέλεια επίθεση (!) και η μπάλα έφτασε με πάσα alley-oop στον Βελίτσκοβιτς που πρόλαβε να σουτάρει, αλλά ο Ερντέν αλλοίωσε την προσπάθεια του!
Στον έτερο ημιτελικό οι Αμερικανοί επιβλήθηκαν των Λιθουανών, ενώ στον τελικό νίκησαν με 81-64 τους οικοδεσπότες και πέτυχαν το περιβόητο redeem! Δυο χρόνια νωρίτερα στο Πεκίνο είχαν επιστρέψει στον θρόνο των Ολυμπιακών αγώνων μετά από μια οκταετία, ενώ στο Μουντομπάσκετ η εξιλέωση άργησε πολύ περισσότερο: οι Αμερικανοί είχαν στεφθεί πρωταθλητές κόσμου το 1994 στο Τορόντο, ακολούθησαν τα φιάσκα του 1998, του 2002 και του 2006 και χρειάστηκε να περάσουν 16 χρόνια για να λυτρωθούν! Όπως και το 2008 μάλιστα, με το που ακούστηκε η κόρνα της λήξης, έγιναν όλοι μαζί ένα κουβάρι και πανηγύριζαν ξέφρενα βάζοντας σε αυτή τη διαδικασία και τον Νταγκ Κόλινς.
Η κίνηση τους είχε συμβολικό χαρακτήρα, διότι ο επί σειρά ετών προπονητής ομάδων του ΝΒΑ και τότε τηλεσχολιαστής του NBC, ήταν εκείνος ο οποίος στον περιβόητο τελικό του 1972 στο Μόναχο είχε βάλει τις δυο βολές, πριν από τη διπλή επανάληψη των τριών δευτερολέπτων και το καλάθι του Αλεξάντερ Μπέλοφ (51-50), που σφράγισε τη μεγαλύτερη έκπληξη στα χρονικά του παγκοσμίου μπάσκετ.
Πρώτος σκόρερ, πολυτιμότερος παίκτης, άνθρωπος-ορχήστρα, σούπερ σταρ και ό,τι άλλο βάλει ο ανθρώπινος νους, αναδείχθηκε ο Κέβνιν Ντουράντ. Το ρόστερ των Αμερικανών δεν διεκδικούσε δάφνες για την ποιότητα του και πάντως ήταν το χειρότερο από κάθε άλλο επί ημερών Dream Teams, αλλά ο «ΚD» το έκανε να φαίνεται διαστημικό. Οι εμφανίσεις του ήταν τόσο συναρπαστικές, οργιώδεις και φαντασμαγορικές που δεν ένιωσα καμιά ενοχή, όταν αποφάσισα σε ένα άρθρο μου, μετά τον ημιτελικό με τη Λιθουανία (στον οποίο ο φόργουορντ των Θάντερ είχε 38 πόντους με 9/13δ., 5/12τρ., 5/5β., 9 ριμπάουντ και 2 ασίστ) να βάλω έναν σεξιστικό σόκιν τίτλο…
«Ο οργασμός του Ντουράντ»!
Πέρα από τη φιλική σχέση η οποία κρατά εδώ και είκοσι χρόνια (από τότε που τον γνώρισα, τις προσωπικά, τις παραμονές των τελικών ΠΑΟΚ-Στεφανέλ Τριέστε), τρέφω μεγάλο σεβασμό και αληθινή λατρεία για τον Τάνιεβιτς.
Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2010, ο «Μπόσια» μόλις είχε επιστρέψει στη δράση, αφήνοντας πίσω του τον καρκίνο στο παχύ έντερο και η αλληγορική και αυτοσαρκαστική εξομολόγηση του υπήρξε στ αλήθεια συγκλονιστική: «Είναι σαν να παίζω εκτός έδρας, χρεωμένος με τέσσερα φάουλ από τα πρώτα λεπτά και οι διαιτητές με ψάχνουν για να μου χρεώσουν το πέμπτο και να με ξαποστείλουν, αλλά τους ξεγλιστράω, χωρίς να λουφάρω στην άμυνα»!
Συν τοις άλλοις εκείνες τις μέρες ο Τάνιεβιτς είπε το περίφημο «μη μου μιλάτε για Σέρβους, Κροάτες, Σλοβένους, Μαυροβούνιους και τα λοιπά, διότι , διότι εγώ είμαι, νιώθω και μέχρι να πεθάνω θα συστήνομαι ως Γιουγκοσλάβος». Ενας δεδηλωμένος ακραιφνής Γιουγκοσλάβος ο οποίος εάν δεν λανσάρησε ο ίδιος, σίγουρα υποστήριξε όσο κανείς άλλος τον όριο της «Yugonostalgia»!
Στον πάγκο της Εθνικής Τουρκίας βρισκόταν ως ασίσταντ του «Μπόσια» ο Ρολάντο Μπλάκμαν, που μαζί με τον Μποντιρόγκα είχαν οδηγήσει τη Στεφανέλ Μιλάνο (με προπονητή τον Τάνιεβιτς) σε τρεις επικές ανατροπές έδρας και στην κατάκτηση του ιταλικού πρωταθλήματος το 1996.
Ενα βράδυ πέρασα από το ξενοδοχείο για να τα πούμε και ο άλλοτε παίκτης της ΑΕΚ, που επιφύλασσε μια έκπληξη: «Πάμε να φάμε και θα έχω μαζί μου κι έναν φίλο μας» μου είπε και τον ακολούθησα χωρίς δισταγμό. Φτάσαμε σε ένα εστιατόριο και ποιον να δω; Τον (συμπαίκτη του στην ΑΕΚ της σεζόν 1994-95), τον ένα και μοναδικό Μίρκο Μιλίτσεβιτς, που εκείνο το βράδυ έφαγε ακόμη και τα κουφώματα του εστιατορίου!
Από τα μεγάφωνα στο γήπεδο έπαιζε διαρκώς ο ύμνος της εθνικής Τουρκίας, το «Dev Adam» (οι δώδεκα μεγάλοι άνδρες), που συνειρμικά μας γύριζε εννέα χρόνια πίσω: στο Ευρωμπάσκετ του 2001, στο οποίο η μεν Τουρκία είχε ξαναπαίξει στον τελικό (με τη Γιουγκοσλαβία, η δε Ελλάδα είχε αποτύχει και πάλι οικτρά!
Τρομερή εμπειρία το να μπαίνεις σε ένα ταξί και ο οδηγός να κρατά στο ένα χέρι το τσιγάρο, στο άλλο το κινητό τηλέφωνο, να κουμαντάρει το τιμόνι πότε με τον αγκώνα και πότε με το γόνατο, να γκαζώνει ασταμάτητα στον παραλιακό δρόμο της Πόλης και κάθε φορά που έπαιρνε τις στροφές με χίλια, να γυρίζει και να αυτοθαυμάζεται με μια λέξη την οποία μάλιστα τόνιζε και την έλεγε παρατεταμένα: «Σουμάααααχεεεεερρρρρ»! Ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτε», κατά πως λέει και το ανέκδοτο!
Πηγή: Gazzetta
