Του Λευτέρη Ελευθερίου
Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ενόργανης γυμναστικής στη Στουτγάρδη έχει παρέλθει καιρό και παρ’ ότι θα μνημονεύεται για τη μοναδική και ανεπανάληπτη κυριαρχία της Σιμόν Μπάιλς, με τα 5 χρυσά μετάλλια σε όλα τα αγωνίσματα πλην των ασύμμετρων ζυγών, από εκεί βγαίνει μια απίθανη ιστορία, που συμβαίνει τώρα.
Δικαιούται κάποιος να αμφιβάλει αν οι σκληροπυρηνικοί της ενόργανης γυμναστικής θυμούνται την Ακσάνα Τσουσαβίτινα, στα 17 της, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, το 1992. Ήταν μέλος της ομάδας της Κοινοπολιτείας που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο ομαδικό. Μαζί της ήταν η πιο διάσημη από όλες, η Σβιετλάνα Μπαγκίνσκαϊα, η Γελένα Γκρούντνεβα, η Ραζαλία Γκαλίγεβα, η Τατιάνα Γκούτσου και η Τατιάνα Λισένκα.
Λίγο αργότερα, τα κοριτσάκια θα έδιναν συγκεκριμένο τόπο καταγωγής. Η Μπαγκίνσκαϊα είναι Λευκορωσίδα, οι Γκρούντνεβα και Γκαλίγεβα είναι Ρωσίδες, οι Γκούτσου και Λισένκα είναι Ουκρανές. Και η Τσουσαβίτινα, από το Ουζμπεκιστάν. Γεννημένη στην Μπουχάρα, τον καιρό που η χώρα ήταν μία από τις 15 Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. Η Γκαλίγεβα, μάλιστα, που είχε επικρατήσει στο σύνθετο ατομικό της Γκούτσου στο πρωτάθλημα της ΕΣΣΔ, τραυματίστηκε, η Ουκρανή μπήκε ως επιλαχούσα και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο all around.
Ωστόσο, αυτό είναι ανθυπολεπτομέρεια μπροστά στη γυμνάστρια που, με περασμένα 28 χρόνια, ακόμη βασανίζεται στους τάπητες. Στις 19 Ιουνίου 2020, η Τσουσοβίτινα θα κλείσει τα 45 χρόνια της. Και περίπου 35 μέρες αργότερα, στις 24 Ιουλίου, θα μπει στο Ολυμπιακό Στάδιο του Τόκιο για τους 8ους Ολυμπιακούς Αγώνες της καριέρας της!
Είναι, προφανώς, η μόνη στο πεδίο της ενόργανης γυμναστικής, ανεξαρτήτως φύλου, που το έχει καταφέρει, όπως άλλωστε ήταν η μόνη και στην προηγούμενη συμμετοχή της, το 2016. Ωστόσο, θα γίνει η 4η σε συμμετοχές, καθώς ο ιππέας Ίαν Μίλαρ έχει 10, ο ιστιοπλόος Χούμπερτ Ρόντασλ 9, από το 1964 έως το 1996, όσες και ο Λετονός σκοπευτής Αφανάσις Κουζμίνις, ο οποίος θα μπορούσε να έχει διψήφια φιγούρα, αν η Σοβιετική Ένωση δεν μποϊκόταρε τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Λος Άντζελες το 1984.
Πρέπει, ωστόσο, να δοθεί ένα προβάδισμα στην Τσουσαβίτινα. Η ιππασία, η ιστιοπλοΐα και η σκοποβολή είναι σπορ που συνίστανται σε αυτές τις ηλικίες. Η ενόργανη γυμναστική προφανώς όχι. Μετά τη νίκη της στο Challenge Cup στο Παρίσι, έκανε το γύρο του διαδικτύου ένα βίντεο από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1994, όταν ο σχολιαστής, πριν η Τσουσαβίτινα αγωνιστεί, είπε “εδώ βλέπουμε τη 19χρονη Ακσάνα Τσουσαβίτινα, δεν είναι συνηθισμένη ηλικία για γυμνάστρια. Οι περισσότερες είναι εκτός σπορ στην ηλικία των 17 ή των 18”.
Ο γάμος και η μετανάστευση
Η Τσουσαβίτινα συνέχισε τη γυμναστική εξ ανάγκης. Το χρυσό στο ομαδικό με την Κοινοπολιτεία απέκτησε αδελφάκι 16 χρόνια μετά. Ωστόσο, τότε εκπροσωπούσε τη Γερμανία. Η Ουζμπέκα είχε σοβαρό λόγο για να κάνει την πολιτογράφηση. Η Τσουσαβίτινα ερωτεύτηκε έναν αθλητή της ελληνορωμαϊκής πάλης. Ο επίσης Ουζμπέκος Μπαχαντίρ Κουρμπάναφ, ωστόσο, είναι Μουσουλμάνος, ενώ η συνοδοιπόρος του προέρχεται από οικογένεια Χριστιανών Ορθόδοξων. Αυτό δεν την εμπόδισε να τον παντρευτεί και να αντιμετωπίσει την γκρίνια των ομοαίματών της.
Ωστόσο, ο τρόμος τούς χτύπησε νωρίς την πόρτα, με όλη τη δύναμή του. Ο γιος τους, Αλίσερ, ήταν δεν ήταν 3 χρόνων όταν διαγνώστηκε με λευχαιμία. Το ιατρικό σύστημα στο Ουζμπεκιστάν δεν μπορούσε να ιάνει μια τέτοια κατάσταση. Η οικογένεια μετανάστευσε στην Κολονία της Γερμανίας, όπου ο Αλίσερ έλαβε τη θεραπεία. Η Τσουσαβίτινα συνέχισε να αγωνίζεται και περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο νους της ήταν στα έπαθλα. “Αν δεν αγωνιστώ, ο γιος μου θα πάψει να ζει, είναι τόσο απλό”, έλεγε σε όσους τη ρωτούσαν για ποιον λόγο συνέχιζε. Ας το φανταστεί κάποιος: αυτό συνέβη το 2002, όταν η Τσουσαβίτινα ήταν μόλις… 27 χρόνων και πάλι είχε ηλικία που δεν επέτρεπε την ενόργανη.
Ο Ακσάνα Τσουσαβίτινα προπονείται με τα χρώματα της Γερμανίας ενόψει του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος γυμναστικής 2006 στο Άαρχους, Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2006
Το πείσμα της, όμως, παρέμενε. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Άναχαϊμ, το 2003, με τον γιο της σε καθεστώς θεραπείας, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο άλμα, το οποίο της αρέσει περισσότερο από τα άλλα 3 αγωνίσματα. Η ίδια εξομολογείται ότι νιώθει νευρικότητα στους ασύμμετρους ζυγούς, αν και έχει στο όργανο δύο ασκήσεις με το όνομά της. Το άλμα, όμως, είναι το φόρτε της. Από τα 10 ατομικά μετάλλια που έχει κερδίσει σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, μόνο ένα, αυτό στις ασκήσεις εδάφους το 1991 στην Ιντιανάπολις, ήταν σε διαφορετικό όργανο. Τα 4 μετάλλια σε Ευρωπαϊκό ήρθαν στο άλμα.
Θα αναρωτηθεί κάποιος πώς μία Ουζμπέκα μπόρεσε να πάρει μέρος σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Η Τσουσαβίτινα εκπροσώπησε τη Γερμανία από το 2006 κι έπειτα, αφού εκείνη τη χρονιά πήρε την υπηκοότητα. Το ίδιο έτος ολοκληρώθηκε και η θεραπεία του Αλίσερ, τον οποίο πήρε ο αμετάπειστος πατέρας του και επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Η Τσουσαβίτινα είχε όνειρο να τους κάνει να επιστρέψουν στη Γερμανία. Αυτό δεν συνέβη. Τουναντίον, έζησε τη σπουδαιότερη προσωπική στιγμή της με τα γερμανικά χρώματα, το ασημένιο μετάλλιο στο άλμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008, στο Πεκίνο.
Η γερμανική θητεία της κράτησε 4 χρόνια και τελείωσε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 2012. Ήδη, είχε πει ότι το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2009 θα ήταν η τελευταία διοργάνωσή της. Αλλά το κορμάκι, η κιμωλία στα χέρια και τα κατακόρυφα είχαν γίνει δεύτερη φύση. Η Τσουσαβίτινα επέστρεψε στο σπίτι και συνέχισε να αγωνίζεται, με τα χρώματα του Ουζμπεκιστάν. Προσηλώθηκε στο άλμα. Πήρε στο αγώνισμα το ‘εισιτήριο’ για τους Αγώνες του Ρίο, το 2016.
Τότε, προσπέρασε τον Βούλγαρο Γιόρνταν Γιόφτσεφ με τους 6 Αγώνες, έγινε η πρώτη της ενόργανης με 7, ενώ ήταν 41 χρόνων και 2 μηνών. Κι έκανε την άσκηση Προντούνοβα, που είναι τριπλή τούμπα κατά την έξοδο. Είναι τόσο δύσκολη, που αποκαλείται ‘το άλμα του θανάτου’ και που η Μπάιλς αρνείται να την κάνει.
Η Ουζμπέκα είχε κάνει το ρεκόρ. Αλλά ήταν αμετανόητη. Σαν να μην έφτανε αυτό, το 2018 αποφάσισε να αγωνιστεί ξανά στο σύνθετο ατομικό. Στόχος της είναι ένας: το μετάλλιο για το Ουζμπεκιστάν. Έχοντας κερδίσει με τη Σοβιετική Ένωση και τη Γερμανία, δεν έχει καταφέρει να το κάνει για την ιδιαίτερη πατρίδα της. Κι είναι λίγο εύθυμο να την ακούς να λέει ότι “μετά το Ρίο σκεφτόμουν αν θα συνέχιζα. Κι αποφάσισα ότι, αν δεν το έκανα, θα το μετάνιωνα για το υπόλοιπο της ζωής μου”. Έτσι, βρέθηκε στη Στουτγάρδη. Δεν ήταν καλή στο σύνθετο ατομικό, αφού πλασαρίστηκε στην 87η θέση. Ωστόσο κατάφερε να είναι στις 20 αθλήτριες που πήρε την πρόκριση από χώρες οι οποίες δεν προκρίθηκαν μέσω ομαδικού.
Η Τσουσαβίτινα έχει από καιρό περάσει το στάδιο του να κάνει εντύπωση επειδή αγωνίζεται, ούσα μητέρα. Ο γιος της, τώρα, είναι 20 χρόνων. Η Λαρίσα Λατίνινα, με τα 18 μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε κατακτήσει την κορυφή στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1958 ενώ ήταν έγκυος, ενώ τώρα δύο κορίτσια, η Πολωνή Μάρτα Πίχαν Κουλέζα και η Ρωσίδα Αλίγια Μουστάφινα, θα μπουν τη νέα σεζόν έχοντας δώσει ζωή στα παιδιά τους. Η Αμερικανίδα Άλεξ Μόργκαν, παγκόσμια πρωταθλήτρια με τις ΗΠΑ στο ποδόσφαιρο, αναμένεται να γεννήσει τον Απρίλη, αλλά ουδόλως αποκλείει να παίξει με την εθνική στους Ολυμπιακούς Αγώνες που αρχίζουν στις 24 Ιουλίου. Ωστόσο, η Τσουσαβίτινα σκιαγραφήθηκε ιδανικά από την πρώην ‘χρυσή’ ολυμπιονίκη, Αμερικανίδα Σον Τζόνσον: “Ουδείς ξέρει πόσο χρόνων είναι πια, μοιάζει να έχει πάρει μέρος στους τελευταίους πεντάκις εκατομμύριο Ολυμπιακούς”.
Αυτή είναι η 45χρονη Ουζμπέκα, με τα συνολικά 32 μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια Πρωταθλήματα, Παγκόσμια Κύπελλα, Ασιατικούς Αγώνες, Ασιατικά Πρωταθλήματα, Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και Ισλαμικούς Αγώνες. Κι αν δεν την υποστηρίζετε την ώρα που θα κάνει το άκρως επικίνδυνο άλμα της στο Τόκιο, είτε προσπαθώντας να βρει την πρόκριση στον τελικό του σύνθετου ατομικού είτε του αγωνίσματος στο οποίο έχει δωρίσει το περίγραμμα της ύπαρξής της, δεν έχετε καρδιά.
Πηγή: Contra
