Ο Bimbo από το Μπερνολάκοβο

Του Ιωάννη Πέππα

Ο Τσεχοσλοβάκος, σλοβάκικης καταγωγής λίμπερο Γιαν Πόπλουχαρ (Ján Popluhár), γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου του 1935, στο Μπερνολάκοβο της σημερινής δυτικής Σλοβακίας, κοντά στα αυστριακά σύνορα. Είναι γνωστός για τις 15 σεζόν που πέρασε με την Σλόβαν Μπρατισλάβας και για τις περαιτέρω θητείες του με τη Ζμπρογιόφκα του Μπρνο, πριν ολοκληρώσει την καριέρα του το 1979, ύστερα από μια χρονιά στη Γαλλία για λογαριασμό της Λιόν και 7 χρονιές στη Αυστρία με τη Σλόβαν Βιέννης, σε ηλικία 44 ετών. Θεωρείται ως ο Κορυφαίος Σλοβάκος ποδοσφαιριστής του 20^ου Αιώνα, καθώς και ένας από τους Καλύτερους Ευρωπαίους αμυντικούς τη δεκαετία του 1960. Υπήρξε μέλος της εθνικής ομάδας της Τσεχοσλοβακίας, παίρνοντας μέρος σε 2 Παγκόσμια Κύπελλα, αυτά του 1958 και του 1962, συμμετέχοντας στον τελικό στη δεύτερη διοργάνωση. Είχε το παρατσούκλι «Bimbo», λόγω του εξαιρετικά καθαρού παιχνιδιού του!

Ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα με τον σύλλογο της γενέτειράς του, τη Ντιναμό του Μπερνολάκοβο και το 1954, μετά το λύκειο, πήγε στη Σλόβαν της Μπρατισλάβας με την οποία έγινε γνωστός, υπηρετώντας την για 15 σεζόν, με ένα διάλλειμα 2 ετών για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, οπότε αγωνίστηκε για τη Ρούντα Ζβέζντα (σημαίνει Ερυθρός Αστέρας) του Μπρνο. Έκανε 262 ανταγωνιστικές εμφανίσεις με τη Σλόβαν, αγωνιζόμενος στην άμυνα, σκοράροντας παράλληλα και 21 γκολ. Μετά την ολοκλήρωση της καριέρας του με την Σλόβαν το 1968, στα 33 του χρόνια, μεταγράφηκε στη γαλλική Λιόν, με την οποία αγωνίστηκε για 2 χρόνια. Το 1971 πήγε στη Ζμπρογιόφκα του Μπρνο, την οποία βοήθησε στην άνοδο στην Α’ Κατηγορία. Έκανε συνολικά 306 παρουσίες στο πρωτάθλημα Τσεχοσλοβακίας με συγκομιδή 24 γκολ. Το 1972, στα 37 του χρόνια πήγε στην αυστριακή Σλόβαν Βιέννης ως παίκτης-προπονητής. Αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, το 1979 σε ηλικία 44 ετών.

Ο προπονητής του στη Σλόβαν Μπρατισλάβας, Λεοπόλντ Στάτσνι (Leopold Šťastný) ήταν διάσημος για τα παρατσούκλια που κολλούσε στους ποδοσφαιριστές του και έτσι ο Πόπλουχαρ έγινε γνωστός στο Τσεχοσλοβάκικο ποδόσφαιρο ως «Bimbo», όπως δηλαδή ένας ελέφαντας σε ένα τσίρκο! «Μου το έβγαλε αυτό γιατί εγώ πάντα φαινόμουν -και πράγματι ήταν- πολύ εγκάρδιος και ποτέ δεν έβλαψα κανέναν», θυμάται ο Πόπλουχαρ.

Με την εθνική Τσεχοσλοβακίας έκανε το ντεμπούτο του στις 11 Ιουνίου του 1958. Έκανε 62 διεθνείς εμφανίσεις και σημείωσε το μοναδικό διεθνές τέρμα του, σε μια φιλική ισοπαλία 2-2 με τη Βραζιλία στο Μαρακανά, τον Ιούνιο του 1966. Το τελευταίο διεθνές παιχνίδι του, πραγματοποιήθηκε στις 22 Νοεμβρίου του 1967. Πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, κατέκτησε μαζί της τη 3^η θέση στο Κύπελλο Εθνών Ευρώπης, το 1960, ενώ έπαιξε και στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1962! Αγωνίστηκε ακόμη στις Μικτές Κόσμου και Ευρώπης. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1962 στη Χιλή, στον αγώνα στους ομίλους εναντίον της Βραζιλίας, αντί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση προς όφελος της ομάδας του, σταμάτησε το παιχνίδι, επιστώντας την προσοχή του διαιτητή στον τραυματία Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, “Pelé”). Το 1997 τιμήθηκε με το βραβείο Fair Play από τη Παγκόσμια Ομοσπονδία για αυτή του τη πράξη. «Αντιμετώπισα τον Πελέ αρκετές φορές, την πρώτη φορά στη Χιλή και στη συνέχεια σε διάφορα διεθνή και συλλογικά παιχνίδια. Ήταν αναμφισβήτητα ο καλύτερος, αλλά δεν υπήρχαν πολλές ένας-με-έναν καταστάσεις που με κέρδισε και επίσης, δεν είναι πολλοί οι Σλοβάκοι παίκτες που σκόραραν στο Μαρακανά. Ανήκω σε αυτήν την τυχερή ομάδα αφού σκόραρα με ένα ελεύθερο χτύπημα εναντίον της Βραζιλίας, τον Ιούνιο 1966», θυμάται.

Το Τσεχοσλοβάκικο ποδόσφαιρο εκπροσωπήθηκε το 1963 στο Γουέμπλεϊ, σε έναν αγώνα στο πλαίσιο των εορτασμών της 100ετηρίδας της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. Ο Πόπλουχαρ, μαζί με τον Σβάτοπλουκ Πλούσκαλ (Svatopluk Pluskal) και τον Γιόζεφ Μάζοπουστ (Josef Masopust), έπαιξε με τη Μικτή Κόσμου που περιλάμβανε τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο (Alfredo Stéfano Di Stéfano Laulhé), τον Ρειμόντ Κοπά (Raymond Kopa), τον Ούβε Ζέελερ (Uwe Seeler), τον Ντένις Λόου (Denis Law), τον Εουσέμπιο (Eusébio) και τον Φέρεντς Πούσκας (Ferenc Puskás) εναντίον της Αγγλίας.

Εξελέγη Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς στην πρώην Τσεχοσλοβακία για πρώτη φορά το 1965, παρά τη παρουσία της μεγάλης μορφής του Τσεχοσλοβάκικου ποδοσφαίρου, του Γιόζεφ Μάζοπουστ! «Όταν ήμουν στο αποκορύφωμά μου, οι προϋποθέσεις για έναν ποδοσφαιριστή ήταν μέτριες εδώ στην Τσεχοσλοβακία, αλλά το πνεύμα και η υποστήριξη των θεατών ήταν απίστευτη. Δεν είμαι βέβαιος ότι η σημερινοί παίκτες, θα ήθελαν να επιστρέψουν στην εποχή μου» είπε.

Αφού εργάστηκε για μια εταιρεία αθλητικών ειδών που χρεοκόπησε, υποφέροντας από παρατεταμένα προβλήματα υγείας λόγω ανθυγιεινής εργασίας, πήρε μια μικρή σύνταξη αναπηρίας, επιστρέφοντας στις ρίζες του. Το 2000 εξελέγη ως ο Καλύτερος Ποδοσφαιριστής της Σλοβακίας για τον 20^ο Αιώνα, από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Χώρας και το 2003, στο πλαίσιο του εορτασμού της 50ετηρίδας της UEFA, επιλέχθηκε ως ο Χρυσός Παίκτης τους για τα τελευταία 50 χρόνια.

Ο Γιαν Πόπλουχαρ, πέθανε στις 6 Μαρτίου του 2011, σε ηλικία 75 ετών, από χρόνια προβλήματα υγείας, στη γενέτειρά του, στο Μπερνολάκοβο. Στις 15 Ιουνίου 2011, ένας αστεροειδής πήρε το όνομά του (267 585, Popluhár).