Όταν η Αίγυπτος κέρδισε με 2-0 τη Τανζανία τον Ιούνιο για να πληροί τις προϋποθέσεις για το Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2017, επιβεβαίωσε την πρώτη της εμφάνιση στο τουρνουά μετά την αποτυχία της να προκριθεί στις τρεις προηγούμενες εκδόσεις.
Για τους απλούς Αιγύπτιους ήταν ένα ευπρόσδεκτο θέαμα για να δουν την επιστροφή της χώρας τους στη κορυφαία διοργάνωση της Αφρικής. Πιο πολύ επειδή το Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο έχει περάσει μεγάλη αναταραχή τα τελευταία πέντε χρόνια σε σύγκριση με όλη την ιστορία του.
Υπήρξε μια εποχή που η Αίγυπτος τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς κυριαρχούσε στο Αφρικανικό ποδόσφαιρο. Η Al Ahly έγινε “βασίλισσα” του Αφρικανικού Champions League κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 κατακτώντας το θεσμό τέσσερις όπως το έκανε και η μισητή της αντίπαλος Zamalek το 2002. Στη διεθνή σκηνή η Αίγυπτος κατέγραψε ακόμα μεγαλύτερες επιτυχίες.
Οι “Φαραώ” με επικεφαλής τον Hassan Shehata κατέκτησαν τρία διαδοχικά Coppa Africa το 2006, το 2008 και το 2010. Ωστόσο παρά την αποτυχία της να φτάσει στο Παγκόσμια Κύπελλο του 2006 και του 2010, το Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο εκείνη τη “χρυσή” εποχή παρήγαγε παίκτες με εξαιρετικές ικανότητες για την ομάδα και τη χώρα.
Ο Mohamed Aboutrika – ο μέσος ο οποίος δυστυχώς δεν κόσμησε τα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης – ήταν ένας παίκτης στην πρώτη γραμμή της κυριαρχίας της Al Ahly και της Αιγύπτου. Βάζοντας 167 γκολ σε 356 παιχνίδια για την Al Ahly κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 10 ετών, καθώς και φτάνοντας στις 100 συμμετοχές για την Αίγυπτο έδειξε την ανθεκτικότητα και το ταλέντο του για την ομάδα και τη χώρα.
Ο Essam El-Hadary μπορεί να είναι στα 43 όμως εξακολουθεί να είναι μια επιλογή και δικαίως θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους τερματοφύλακες της Αφρικής. Λαμβάνοντας το βραβείο του καλύτερου τερματοφύλακα στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2006 και του 2010 υπογραμμίζει γιατί εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο για την Αίγυπτο. Στην πραγματικότητα ο αρχηγός της Αιγύπτου όταν επικράτησε της Τανζανίας (επέστρεψε μετά από απουσία δύο χρόνων) πραγματοποίησε πολλές ωραίες επεμβάσεις, οι οποίες συμπεριελάμβαναν και ένα πέναλτι.
Τελευταίος αλλά σίγουρα όχι λιγότερο σημαντικός, ο Ahmed Hassan συμβόλιζε την παλλόμενη καρδιά του Αιγυπτιακού ποδοσφαίρου μιας και έπαιξε ζωτικό ρόλο στους θριάμβους της Αιγύπτου στο κύπελλο Εθνών Αφρικής. Οι 184 εμφανίσεις του με τους “Φαραώ” παραμένει ένα αρκετά εκπληκτικό ρεκόρ.
Πέρα από τους ποδοσφαιριστές που είχαν εξέχουσα θέση στην κορυφαία κατηγορία της Αιγύπτου, ο Shehata μπορούσε να καλέσει και επιθετικούς που είχαν μεγάλη Ευρωπαϊκή εμπειρία. Οι Mohamed Zidan και Amir Zaki κόσμησαν την Bundesliga και τη Premier League αντίστοιχα, ενώ ο Mido αγωνίστηκε επίσης στο Αγγλικό ποδόσφαιρο. Οι τρεις τους εξυπηρέτησαν την Αίγυπτο με τιμή, αν και ο Mido ήταν συχνά γνωστός περισσότερο για τα “καυτά” ξεσπάσματα του παρά για τα γκολ του.
Στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2006 (όταν η Αίγυπτος το φιλοξένησε) και στον ημιτελικό εναντίον της Σενεγάλης, ο Mido αντικαταστάθηκε με το σκορ να είναι στο 1-1 και 11 λεπτά να απομένουν για το τέλος της κανονικής διάρκειας του αγώνα. Περιττό να πούμε ότι ο Mido διαμαρτυρήθηκε και παραλίγο να έρθει στα χέρια με τον Shehata. Κατά ειρωνικό τρόπο ο αντικαταστάτης του Amir Zaki θα έβαζε το νικητήριο τέρμα με την πρώτη επαφή του και η Ομοσπονδία της Αιγύπτου απέκλεισε τον Mido για έξι μήνες. Εκείνος έχασε τον τελικό όπου οι “Φαραώ” επικράτησαν της Ακτής Ελεφαντοστού.
Με ένα μείγμα “Ευρωπαίων” και ντόπιων ποδοσφαιριστών, η Αίγυπτος κατέκτησε το Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2006 για να κυριαρχήσει εν συνεχεία στην Ήπειρο με μια “σιδερένια γροθιά”.
Η κατάβαση στην άβυσσο
Δυστυχώς όταν μια ομάδα επιτυγχάνει τη συνολική κυριαρχία, στο μόνο μέρος που μπορεί να κατευθυνθεί ακολούθως είναι η παρακμή. Στην περίπτωση της Αιγύπτου πραγματικά κατέβηκε στην άβυσσο. Ήταν η “Αραβική Άνοιξη” – μια σειρά από λαϊκές εξεγέρσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική κατά των αυταρχικών Κυβερνήσεων – η οποία θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην Αιγυπτιακή κοινωνία και στο ποδόσφαιρο του.
Τα προβλήματα που μαστίζουν το άθλημα στην Αίγυπτο τονίζουν πόσο πολύ είναι διασυνδεδεμένο το ποδόσφαιρο με την πολιτική. Στη συνέχεια ο πρόεδρος Hosni Mubarak δεν έχασε χρόνο στην προσπάθεια να επωφεληθεί από τα κατορθώματα της Αιγύπτου στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής. Πιο πολύ το 2006 όταν ήταν οικοδέσποινα, ο Mubarak φρόντισε να παρακολουθήσει όλα τα παιχνίδια της Αιγύπτου για να δημιουργήσει τεχνητά μια αίσθηση ενότητας μεταξύ του ίδιου και των ανθρώπων.
Πέντε χρόνια αργότερα, ειρωνικά οι φίλαθλοι του ποδοσφαίρου έγιναν ΕΝΑ για να ανατρέψουν τον Mubarak καθώς οι διαδηλώσεις κλιμακώθηκαν σε μέγεθος και ένταση. Εκείνες προέρχονταν κυρίως από την Al Ahly και τη Zamalek, δηλαδή τις δύο μεγαλύτερες ομάδες του Καΐρου. Εκεί τοποθετήθηκε μια ισχυρή αστυνομική παρουσία μεταξύ των διαδηλωτών που βγήκαν στη Πλατεία Ταχρίρ για να προβούν στην πτώση του καθεστώτος. Εκεί που κάποτε οι δύο μάζες οπαδών πολεμούσαν η μία την άλλη στις κερκίδες, τώρα βρίσκονταν σε κοινό έδαφος έχοντας σαν επιθυμία να ανατρέψουν το ευρέως απεχθές καθεστώς του Mubarak.
Παρόλο που ο Mubarak παραιτήθηκε από την εξουσία το 2011 τα πράγματα σύντομα θα ξίνιζαν. Ο Shehata έγινε θύμα της επανάστασης καθώς παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 2011 μετά την αποτυχία του να τους οδηγήσει στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής του 2012. Αν και η υποστήριξή του στον Mubarak κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων εξόργισε πολλούς Αιγύπτιους, όταν η Ομοσπονδία της Αιγύπτου καθαρίστηκε από τους νομιμόφρονες του Mubarak οι ημέρες του Shehata ήταν μετρημένες. Ο ίδιος δήλωσε πρόσφατα ότι εξαναγκάστηκε να παραιτηθεί επειδή η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αιγύπτου (EFA) πιέστηκε από ένα ανώνυμο κυβερνητικό αξιωματούχο να τον πείσουν για να φύγει.
Οι εξεργέσεις του 2011 επηρέασαν δραστικά το εγχώριο πρωτάθλημα, καθώς αναβλήθηκε για δύο μήνες προκαλώντας μείωση των εσόδων σε όλους τους συλλόγους. Όμως αυτό που συνέβη κατά την επόμενη χρονιά και συγκεκριμένα την 1η Φεβρουαρίου του 2012, είναι κάτι που το Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο παλεύει να το ανακτήσει από τότε.
Η επίδραση κυματισμού του Πορτ Σαΐντ
Η εκτός έδρας ήττα της Al Ahly από την El Masry στο Πορτ Σαΐντ ήταν θυελλώδης υπόθεση. Ο αγώνας καθυστέρησε να τελειώσει αφού οι οπαδοί της El Masry εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο πριν από την έναρξη του, στο ημίχρονο και στις τρεις φορές που σκόραρε η ομάδα τους στο δεύτερο ημίχρονο. Όμως με το σφύριγμα της λήξης ο αγωνιστικός χώρος θα μετατρεπόταν σε αιματοχυσία.
Οι οπαδοί της El Masry εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο και πάλι και επιτέθηκαν στα τμήματα όπου βρίσκονταν οι οπαδοί της Al Ahly. Η σκηνή ήταν ενός απόλυτου τρελοκομείου και χάους με πέτρες να ρίχνονται παντού. Δεν στόχευαν μόνο τους οπαδούς της Al Ahly αλλά και τους παίκτες και το προπονητικό τιμ του συλλόγου. Ως αποτέλεσμα 72 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ( όλοι οπαδοί της Al Ahly), 000 τραυματίστηκαν και οι αντεγκλήσεις σύντομα άρχισαν να στροβιλίζονται.
Η αστυνομία στο Port Said Stadium είχε κατηγορηθεί ότι στεκόταν δίπλα ενώ συνέβαιναν αυτά τα βίαια γεγονόταν. Άλλοι ανέφεραν ότι οι πύλες στις εξόδους των κερκίδων όπου παρακολουθούσαν το παιχνίδι οι οπαδοί της Al Ahly έκλεισαν, αλλά οι πύλες πίσω από τους οπαδούς της El Masry έμειναν ανοιχτές. Αυτόπτες μάρτυρες μεταξύ των οπαδών της Al Ahly μέσα στο γήπεδο έλεγαν ότι η αστυνομία έκανε λίγα πράγματα για να σταματήσει αυτό το σκηνικό.
Ο αντίκτυπος της καταστροφής ήταν καταστροφικός με τους Mohamed Aboutrika, Mohamed Barakat και Emad Motaeb να αναγγέλλουν της αποχώρησής τους από το ποδόσφαιρο. Αν και οι τρεις παίκτες πήραν πίσω τις αποφάσεις τους λίγο αργότερα, το γεγονός ότι αυτοί οι παίκτες υψηλού επιπέδου που προώθησαν στο παρελθόν την Αίγυπτο προς τη δόξα, ανακοίνωσαν την απόσυρση τους για αυτό το λόγο λέει πολλά για την κατάσταση που βρισκόταν το άθλημα στη χώρα.
Αυτό που αποφάσισε να κάνει η Κυβέρνηση επομένως θα αποδειχθεί ότι είχε αρνητικές επιπτώσεις στο Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο, μια επίδραση που εξακολουθεί να πλανάται ακόμα και σήμερα. Οι αρχές ακύρωσαν το υπόλοιπο της σεζόν του 2011-12 οδηγώντας σε τρεις αρνητικές συνέπειες.
Το πρώτο είναι ότι έβλαψε τα κλαμπ της κορυφαίας κατηγορίας της Αιγύπτου οικονομικά, καθώς χωρίς αγώνες σήμαινε έλλειψη εσόδων από τα παιχνίδια. Τα στοιχεία για τη σεζόν 2011-12 μιλούν από μόνα τους. Σύμφωνα με την Αιγυπτιακή Independent, η EFA αναμενόταν να πάρει 104 εκατομμύρια λίρες Αιγύπτου (5 εκατομμύρια σε ευρώ) από τα τηλεοπτικά δικαιώματα από την κρατική τηλεόραση και τα δορυφορικά κανάλια για να μεταδίδουν τους κορυφαίους αγώνες. Ωστόσο επειδή το πρωτάθλημα διακόπτεται μόλις 16 εβδομάδες από την έναρξη της σεζόν μετά την καταστροφή του Πορτ Σαίντ, η EFA πήρε μόλις 38 εκατομμύρια λίρες Αιγύπτου (λίγο παραπάνω από δύο εκατομμύρια σε ευρώ).
Η Al Ahly και η Zamalek είχαν την παρηγοριά του να παίζουν στο Champions League της Αφρικής, όμως οι υπόλοιποι 16 σύλλογοι δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια. Η αναστολή του πρωταθλήματος σήμαινε επίσης την ακύρωση του Κυπέλλου Αιγύπτου, για πολλούς η μόνη πραγματική δυνατότητα για ένα τίτλο.
Το δεύτερο είναι ότι οδήγησε σε μαζική έξοδο ξένων παικτών, όπως προέκυπταν από τις οικονομικές απώλειες των συλλόγων όπου άφηναν απλήρωτους ποδοσφαιριστές και προπονητές. Το τρίτο και τελευταίο είναι ότι η αναστολή του πρωταθλήματος είχε αντίκτυπο στην εθνική ομάδα, την υπερηφάνεια και τη χαρά όλων των Αιγυπτίων. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αίγυπτος δεν κατάφερε να προκριθεί στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής το 2012, το 2013 και το 2015, όταν η χώρα ήταν ένα προπύργιο της αστάθειας.
Τον Φεβρουάριο του 2015 το πρωτάθλημα είχε ανασταλεί ξανά μετά το θάνατο 20 ατόμων σε έναν αγώνα μεταξύ της Zamalek και της ENPPI. Η άτακτη φυγή συνέβη όταν η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων που θα οδηγούσε στην καταστροφή. Το Αιγυπτιακο ποδόσφαιρο βρισκόταν στις ειδήσεις για μια ακόμη φορά για όλους τους λάθος λόγους.
Αυτά τα περιστατικά οδήγησαν τις ομάδες να ζητήσουν από τη FIFA οι “Φαραώ” να παίζουν σε ουδέτερους αγωνιστικούς χώρους ή σε άδεια στάδια. Αυτό της στέρησε και το πλεονέκτημα της έδρας όπως το έδειξε και το 2006 όταν κατέκτησε το Κύπελλο Εθνών Αφρικής ως διοργανώτρια. Παρά τους εν λόγω περιορισμούς ο Bob Bradley έκανε θαύματα κατευθύνοντας την Αίγυπτο στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014, ακόμη και αν έμεινε έξω από τη Γκάνα ύστερα από το βαρύ 6-1 του πρώτου αγώνα.
Η αχτίδα ελπίδας
Τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν τραυματικά για το Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο όμως υπάρχει ελπίδα. Στο εσωτερικό της χώρας, το πρωτάθλημα αυτή τη σεζόν θα είναι ισχυρό μιας και οι περιορισμοί για τους οπαδούς που παρακολουθούν αγώνες σε μεγάλους αριθμούς αργά ανυψώνονται. Τον Οκτώβριο οι 70.000 οπαδοί συνέρρεαν στην Αλεξάνδρεια για να παρακολουθήσουν τη Zamalek στο δεύτερο αγώνα του τελικού του Champions League της Αφρικής. Παρά το γεγονός αυτό θα χρειαστεί χρόνος για να επουλωθούν τα ρήγματα στο Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο με την υπόθεση της Zamalek και της Ismailυ να είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα. Συγκεκριμένα και οι δύο σύλλογοι απείλησαν να μποϊκοτάρουν το πρωτάθλημα λόγω της άδικης μεταχείρισης τους από τους διαιτητές.
Όμως είναι στη διεθνή σκηνή όπου η Αίγυπτος μπορεί να διεκδικήσει εκ νέου την παλιά της αίγλη και να αυξηθεί από την άβυσσο. Παρά το γεγονός ότι μια ισχυρή συμμετοχή της στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής στο Γκαμπόν θα φέρει μια αναγκαία ευθυμία στους Αιγυπτίους, είναι τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου όπου μπορεί να πραγματοποιηθεί η ευκαιρία να φτάσει σε ένα νέο έδαφος.
Οι “Φαραώ” υπό το βετεράνο προπονητή Hector Raul Cuper βρίσκονται στη κορυφή του ομίλου τους με δύο νίκες σε δύο αγώνες, το οποίο συπεριλαμβάνει μια σημαντική νίκη με 2-0 εναντίον της Γκάνας το Νοέμβριο. Φτάνοντας στη Ρωσία το 2018 θα είναι η ώθηση της Αιγύπτου που ενδεχομένως να τη χρησιμοποιήσει ως εφαλτήριο για να σφραγίσει το σημάδι της στο Αφρικανικό ποδόσφαιρο και πάλι. Αν τα πάει καλά στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μια ώθηση εμπιστοσύνης για την Εθνική ομάδα για τα σημαντικά προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Στο Κύπελλο Εθνών η Αίγυπτος έχει μια αξιοπρεπής δυνατότητα να περάσει από το τέταρτο όμιλο. Αν και η Γκάνα θα της παρέχει μια σκληρή δοκιμασία, οι “Φαραώ” θα λάβουν μεγάλη πίστη από την πρόσφατη νίκη τους ενάντια στα “μαύρα αστέρια”. Επιπλέον το Μαλί θα προσφέρει μια σκληρή αναμέτρηση, καθώς πολλοί από το ρόστερ του αγωνίζονται στα κορυφαία Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα της Serie A, της Premier League και της Ligue 1. Η Ουγκάντα θα παρουσιάσει μεγάλο πνεύμα και αποφασιστικότητα όμως αυτή είναι η πρώτη της εμφάνιση στο τουρνουά από το 1978.
Κοιτάζοντας το ρόστερ της Αιγύπτου, ο Mohamed Salah είναι αναμφισβήτητα το αστέρι της, του οποίου η δημιουργικότητα και η απειλή του έδωσε ένα λαμπρό σπινθήρα για τη Roma στη Serie A. Οι “Φαραώ” θα ενισχυθούν από την επιστροφή του από έναν τραυματισμό στον αστράγαλο, ωστόσο ένα μεγάλο μέρος των τύχων τους θα αφεθούν στο αν ο Salah παρουσιάσει την ίδια εικόνα για την Αίγυπτο με εκείνη στο κλαμπ του. Είναι πάρα πολύ συχνό το φαινόμενος ένας Αφρικανός παίκτης που αποδίδει για την ομάδα του σε ένα Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, να μην μπορεί να το πράξει για τη χώρα του σε ένα Διεθνές τουρνουά.
Αν ο Salah είναι το αστέρι της ομάδας, εν συνεχεία ο Ramadan Sobhi θα μπορούσε να παρέχει τον παράγοντα του ενθουσιασμού στους “Φαραώ”. Ο 19χρονος έχει κάνει μόλις επτά εμφανίσει από τότε που μετακόμισε στη Stoke το καλοκαίρι όμως έχει μεγάλες δυνατότητες, εξ ου και ο λόγος που ονομάστηκε στην Αίγυπτος ως ο επόμενος Mohamed Aboutrika. Αν του δοθεί χρόνος συμμετοχής, ο Sobhi θα έχει την ευκαιρία να γίνει το νέο “χρυσό αγόρι” της Αιγύπτου.
Μετά από πολλή ταλαιπωρία το Αιγυπτιακό ποδόσφαιρο αντιμετωπίζει μια ευημερούσα αναγέννηση από τις στάχτες ενός κάποτε ζοφερού ηλιοβασιλέματος. Είναι στο χέρι τους να αδράξουν την ευκαιρία και να αποστείλουν τη φρίκη του πρόσφατου παρελθόντος στην ιστορία.
