Του Θάνου Σαρρή
Σίγουρα χρειάζονται οι παίκτες. Χωρίς αυτούς, τη χημεία και τα συγκεκριμένα αγωνιστικά χαρακτηριστικά, τα πλάνα και οι φιλοσοφίες δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Επίσης όσο μεθοδική δουλειά κι αν γίνεται στα τμήματα υποδομής, δεν γίνεται οι φουρνιές να είναι πάντα οι ίδιες. Ο Νίκος Μαχλάς, με τον οποίο είχαμε μια σχετική κουβέντα λίγες μέρες πριν, θυμήθηκε πως στη φουρνιά του στον Αίαντα βγήκαν 15 τεράστιοι ποδοσφαιριστές. Έπειτα, όμως, υπήρξε καθυστέρηση. Ξεπετάγονταν μεμονωμένες καλές περιπτώσεις, αλλά όχι κάτι τόσο μαζικό.
Η διαχείριση όμως είναι εκείνη που αξιοποιεί τα αγωνιστικά χαρακτηριστικά. Που πολλαπλασιάζει τη δυναμική τους και μέσω της ομαδικής δουλειάς, καλύπτει αδυναμίες και ενισχύει τα προτερήματα. Ο Πίτερ Μπος δεν έπαιξε ποτέ στον Άγιαξ. Ο τρόπος του Αίαντα όμως επηρέασε κάθε ποδοσφαιρική του σκέψη. «Οι ομάδες του Άγιαξ των 70ς και των 80s ήταν μια τεράστια επιρροή για εμένα. Ήταν οι εποχές που ο Ρίνους Μίχελς και ο Κρόιφ ήταν στον Άγιαξ και δημιουργούσαν ένα φανταστικό, πολύ ελκυστικό ποδόσφαιρο, το οποίο όλοι λατρεύαμε να παρακολουθούμε. Όλο αυτό επηρέασε πολύ τον τρόπο που βλέπω το ποδόσφαιρο τώρα», τόνισε στο site της UEFA.
Στοιχεία όπως η αγωνιστική πρωτοβουλία, η πίεση ψηλά και η γρήγορη επανάκτηση, το χτίσιμο των επιθέσεων μεθοδικά, η έμφαση στη δημιουργία, το κίνητρο του να παίζεις καλό ποδόσφαιρο για να ικανοποιείς εκείνους που σε παρακολουθούν, έχουν όλα τις ρίζες τους στον Κρόιφ. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 80′ ο Μπος έπαιζε στη Φίτεσε, πήγαινε συχνά να παρακολουθήσει τον Άγιαξ. Κατάλαβε σύντομα ότι δεν πρόκειται να κάνει και πολλά πράγματα ως ποδοσφαιριστής, οπότε άρχιζε να χτίζει την προπονητική του σκέψη. Έτσι, απέκτησε κάτι σαν ψύχωση με την κροϊφική προσέγγιση του ποδοσφαίρου. Άρχισε να συλλέγει περιοδικά, κομμάτια από εφημερίδες, άρθρα, αναλύσεις, τα πάντα γύρω από τη σκέψη του μεγάλου Ολλανδού. Πέραν της ρομαντικής προσέγγισης του Κρόιφ, ο Μπος ήρθε κοντά και με την ρεαλιστική του Φαν Χάαλ. Παρακολούθησε αρκετές προπονήσεις του, παρότι τότε ήταν παίκτης της Φέγενορντ. Οι θρύλοι της ομάδας που βρίσκονται σε νευραλγικά πόστα του συλλόγου δούλεψαν επίσης μαζί του.
Ο Μπος δούλεψε ως τεχνικός διευθυντής στη Φέγενορντ σε μια δύσκολη εποχή για τον σύλλογο, όμως έδειξε με τις πρωτοβουλίες του στην οργάνωση ότι είναι διαφορετικός. Έκατσε στον πάγκο της Χέρακλες και έπαιξε 3-4-3 ρισκάροντας τα πάντα. Έφτασε την ομάδα στα πλέι οφ για την Ευρώπη και στον τελικό του Κυπέλλου. Μεταμόρφωσε εντελώς τη Φίτεσε, αλλάζοντας όλη τη φιλοσοφία της. Αναβάθμισε τις ακαδημίες, οργάνωσε το σκάουτινγκ, έδωσε έμφαση στο επιθετικό παιχνίδι. Και ύστερα ο Τζόρντι Κρόιφ κατάφερε να τον πάρει στην Μακάμπι Τελ Αβίβ «Ο Πίτερ και ο Γιόχαν πέρασαν πολλές ώρες μιλώντας για ποδόσφαιρο και οργάνωση, για τα πάντα. Νομίζω ότι υπήρξε ένας ξεκάθαρος αμοιβαίος σεβασμός», έλεγε ο γιος του «Ιπτάμενου Ολλανδού».
We are happy to have Peter Bosz here and we’ll try to give him and his staff all necessary tools to succeed. pic.twitter.com/g0Ilr2dkh8
— Jordi Cruyff (@JordiCruyff) 7 Ιανουαρίου 2016
Η επιρροή του Κρόιφ, η οργανωτικότητα, η ικανότητα δουλειάς με εξαιρετικά νεαρούς παίτες και οι αξίες ήταν ο λόγος που ο σύλλογος του Άμστερνταμ αποφάσισε να δώσει τη θέση του προπονητή σε κάποιον εκτός «κύκλου», αποφασίζοντας οριστικό restart μετά την αποχώρηση Ντε Μπουρ. Έγιναν πολλές και ηχηρές αποχωρήσεις και απόφαση να στηριχθούν τα προϊόντα των ακαδημιών. Ο Μπος, φυσικά, είχε μελετήσει και τον καλύτερο μαθητή του μέντορά του. Τον Πεπ γκουαρδιόλα. Ο περίφημος κανόνας των τριών δευτερολέπτων ήταν από τις βασικές αρχές που εισήγαγε στον Αίαντα. Όταν η κατοχή χαθεί, αντί να οπισθοχωρήσουν για να προστατέψουν την εστία τους, οι παίκτες έχουν προτεραιότητα την πίεση και την επανάκτηση εντός των τριών δευτερολέπτων που χρειάζεται ο αντίπαλος με τη μπάλα στα πόδια για να ξεκινήσει μεθοδικά την κυκλοφορία.Για τον Άγιαξ, ο κανόνας πήγε στα πέντε δευτερόλεπτα, ώστε να προσαρμοστεί περισσότερο στις ανάγκες του. Κι όταν η μπάλα επανακτηθεί, οι παίκτες με ταχύτητα και ικανότητα στην ντρίμπλα που πλαισιώνουν τους πυλώνες του άξονα, προσφέρουν τα ιδανικά στοιχεία για αστραπιαίο τρανζίσιον και χτύπημα στους χώρους.
Το ξεκίνημα ήταν δύσκολο. Η ομάδα που τέθηκε αντιμέτωπη με τον Άγιαξ και τον Παναθηναϊκό ήταν ακόμα σε πρώιμη μετάβαση, έχοντας ελάχιστη σχέση με την τωρινή. Οι Ολλανδοί έφαγαν τα μούτρα τους στο Champions League, αλλά ουδέν κακόν αμιγές καλού, αφού ο αποκλεισμός έπεισε τον Όφερμαρς να βγάλει 11 εκατομμύρια από τα ταμείς για τον Ζίγιεχ, παίκτη κομβικό για την αρχή του πρέσινγκ. Χρειάστηκαν περίπου δύο μήνες υπομονή, με τα αδηφάγα ΜΜΕ να ζητούν το κεφάλι του προπονητή. Όμως ο Μπος άντεξε. Η ομάδα απεξαρτήθηκε από το πάσινγκ γκέιμ της εποχής ντε Μπουρ, έμαθε να παίζει ελεύθερα, να πρεσάρει ψηλά χωρίς φόβο. Και πήρε μπροστά. Συγκέντρωσε 81 πόντους. Θα ήταν αρκετοί για να πάρει πρωτάθλημα στις 7 από τις τελευταίες 10 σεζόν αλλά έπεσε στην επιστροφή της Φέγενορντ. Όπως γινόταν στα 70ς.
Ωστόσο, ο Άγιαξ επέστρεψε σε ευρωπαϊκό τελικό. Με έναν τρόπο που θα έκανε τον Κρόιφ περήφανο. «Αναγνωρίζω το παλιό στιλ του Άγιαξ σε αυτή την ομάδα. το πρέσινγκ, η επιμονή, ο ενθουσιασμός. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που έκαναν κάποτε τον σύλλογο σπουδαίο και πραγματικά το απολαμβάνω», είπε ο Ρουντ Κρολ, μέλος της θρυλικής ομάδας του Αίαντα. Απέναντι στη Βίλεμ η 11άδα είχε μέσο όρο ηλικίας 20 χρόνια και 139 μέρες και ήταν η νεαρότερη στην ιστορία του ολλανδικού πρωταθλήματος.
Ο Φέλτμαν, ο οποίος βρίσκεται στο σύλλογο από το 2001 δήλωνε: «Ο προπονητής ήρθε και μας είπε ότι πρέπει να πιέζουμε για 90 λεπτά. Του είπα: “Για 90 λεπτά άνθρωπέ μου; Δεν μπορούμε! Αλλά μπορείτε τώρα να δείτε ότι στο τέλος της σεζόν έχουμε την σωματική ένταση για να το κάνουμε». Ο Σόνε τόνισε στο ESPN: «Είναι νέοι, αλλά έμπειροι. Φέτος μεγαλώσαμε ως ομάδα. Δεν γυρίζουμε πίσω, πηγαίνουμε μπροστά. Δουλεύουμε πολύ καλά. Στο Europa League κάποιες φορές ο αντίπαλος δεν ήξερε τι του ήρθε. Βγαίναμε τρεις παίκτες σε έναν». Τα νιάτα για πολλούς μπορεί να σημαίνουν αφέλεια. Για τον Μπος ισοδυναμούν με την έκρηξη, την ικανότητα διατήρησης του υψηλού ρυθμού και τον ενθουσιασμό της εφαρμογής ενός πλάνου χτισμένου στις παραδοσιακές αξίες ενός τεράστιου κλαμπ.
Η κληρονομιά του Κρόιφ όμως δεν αφορά μόνο τον τρόπο σκέψης και δουλειάς του προπονητή, αλλά τον τρόπο που λειτουργεί τελευταία ο σύλλογος. Το 2011 ηγήθηκε της προσπάθειας «άλωσης» της τότε διοίκησης από ανθρώπους που ξέρουν καλά το αντικείμενο, αλλά και το πνεύμα που λειτουργεί μια τέτοια ομάδα. Συγκέντρωσε τριγύρω του μια ομάδα που έγραψε τη δική της ιστορία με τη φανέλα του Άγιαξ. Οι τεχνοκράτες της διοίκησης γελούσαν με τις προθέσεις του. Ειρωνεία της τύχης. Εκείνοι που τον χρησιμοποιούσαν ως κομμάτι του μάρκετινγκ, τα έχασαν όταν είδαν πως μπορεί να απειλήσει τον τρόπο που έτρεχαν το κλαμπ. Τι ζητούσε ο Κρόιφ; Να σταματήσει ο Άγιαξ να ξοδεύει χρήματα σε μεταγραφές αμφιβόλου αξίας και νοοτροπίας έτοιμων παικτών και να τα ρίξει εκεί που πάντα ήταν το σημείο αναφοράς. Στην εύρεση, ανάπτυξη και αξιοποίηση του ταλέντου. Ήθελε επίσης να δώσει αρμοδιότητες στην παρέα της τάξης του 95′. Να τους αφήσει με τον προπονητή Φρανκ Ντε Μπουρ να χτίσουν όπως θέλουν το οικοδόμημα. Όπως για παράδειγμα να περάσουν την αντίληψη στις ακαδημίες ότι η νίκη δεν είναι αυτοσκοπός. Προηγείται η βελτίωση. Ή να συνδυάσουν κι άλλα αθλήματα, όπως το τένις ή το τζούντο, στην εκπαίδευση των παιδιών, ώστε να αναπτύξουν κι άλλα στοιχεία και να κατανοήσουν περισσότερο τις αξίες του αθλητισμού.
Ακολούθησε ένα σίριαλ κόντρας που δεν είναι της παρούσης, ενώ του φόρτωσαν τον Φαν Χάαλ ως τεχνικό διευθυντή πίσω από την πλάτη του. Οι κόσμοι τους είχαν έρθει ήδη σε σύγκρουση. Τον Φεβρουάριο του 2012 το δικαστήριο έκρινε παράνομη την πρόσληψη του Φαν Χάαλ. Ο Κρόιφ είχε νικήσει. Ο Ντε Μπουρ ήταν στον πάγκο με τον Ντένις Μπέργκαμπ στο πλευρό του. Πλέον, ο Μπέργκαμπ είναι head coach και δουλεύει εντατικά με τους επιθετικούς, έχοντας απογειώσει τον Ντόλμπεργκ. Τον επόμενο που κατά πάσα πιθανότητα η ομάδα του θα μοσχοπουλήσει.
Ο Φαν ντερ Σαρ προσελήφθη ως διευθυντής μάρκετινγκ και έγινε στη εκτελεστικός διευθυντής. Ο Βίντερ, από φέτος είναι προπονητής στην ομάδα Κ-19. Ο Μαρκ Όφερμαρς έγινε διευθυντής ποδοσφαίρου και έχει απογειώσει το δίκτυο εντοπισμού και ανάπτυξης. Ο τρόπος που λειτουργούσε ο σύλλογος άλλαξε. Για παράδειγμα, μετά την πώληση του Έρικσεν στην Τότεναμ δεν έπεσαν χρήματα στην αγορά, αλλά στηρίχθηκε ο Κλάασεν. Ο αρχηγός της τωρινής ομάδας. Επίσης, παρά την εκτίναξη των εσόδων που έφτασαν τα 100 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, δεν άνοιξε το μπάτζετ για τα συμβόλαια. Διατηρείται σχεδόν στο 20% των εσόδων, όταν στις περισσότερες ομάδες ξεπερνά το 50%. Όποιος δεν ήθελε, μπορούσε να φέρει μεταγραφή. Φυσικά, το διαθέσιμο μπάτζετ δίνει την δυνατότητα όταν παρουσιάζονται ευκαιρίες όπως του 20χρονου στόπερ Nτάβιντσον Σάντσες να μην πηγαίνουν χαμένες.
Η σύνθεση των ανθρώπων που αποφασίζουν για τον Άγιαξ και εκείνων που δουλεύουν στο κομμάτι της προπονητικής μοιάζει βγαλμένη από τις βασικές κροϊφικές ιδέες, προσπαθώντας ωστόσο να τις συγκεράσει με κάποιες από εκείνες του Φαν Χάαλ. Να πασπαλίσει την παράδοση και τον ρομαντισμό με επαγγελματισμό και ουσία. Το μείγμα είναι εκρηκτικό. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του τελικού.
Πηγή: Gazzetta – Four Four Two
