Του Βασίλη Σαμπράκου
Η υπόθεση VAR (Video Assistant Referee), όπως ίσως μπορεί να θυμάσαι, είχε αρχίσει να με προβληματίζει πολύ προτού μπει στην πραγματική ζωή του ποδοσφαίρου, δηλαδή πριν από την έναρξη της σεζόν 2017-’18 που άρχιζε να λειτουργεί στο ιταλικό, το γερμανικό και στο πορτογαλικό πρωτάθλημα. Και ακριβώς για αυτό τον λόγο δίνω μεγάλη προσοχή στις καταστάσεις που δημιουργούνται κάθε σαββατοκύριακο – κυρίως – στο ιταλικό και το γερμανικό πρωτάθλημα, σε ματς μεγάλης και μικρότερης σημασίας. Στη διάρκεια του τελευταίου 5μήνου έχει δημιουργηθεί κάτι σαν μια μικρή εβδομαδιαία παράδοση που μας βρίσκει κάθε Κυριακή βράδυ στο στούντιο της CosmoteTV να αναρωτιόμαστε με τον Μιχάλη Τσόχο πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τόσο σοβαρά λάθη στη χρήση του VAR συστήματος. Κοιταζόμαστε μεταξύ μας αμήχανα κάθε φορά που πρέπει να σχολιάσουμε έναν διαιτητή που δεν βλέπει πέναλτι σε μια φάση, ύστερα ακούει στο αφτί του τον “βιντεοβοηθό” του να του λέει ότι ήταν πέναλτι, τρέχει στην άκρη του τερέν για να δει τη φάση στην οθόνη και έπειτα επιστρέφει και δίνει πέναλτι παρόλο που όλοι εμείς, οι τηλεθεατές, έχουμε βεβαιωθεί από τα ριπλέι ότι δεν υπήρχε παράβαση. Κι έχουμε δει αρκετές φορές, κυρίως από τη Γερμανία, διαιτητή να στέκεται αμήχανα μετά τη λήξη του ματς μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα για να αναγνωρίσει ότι έκανε λάθος ανάγνωση όταν ξανάβλεπε τη φάση στο ριπλέι.
Βάζω την κουβέντα περί της χρήσης του VAR στο ελληνικό πρωτάθλημα σε αυτή τη βάση για να εξηγήσω ότι δεν … συμμερίζομαι τη χαρά του Νίκου Παππά, του Γιώργου Βασιλειάδη και του Βαγγέλη Γραμμένου που έσπευσαν σήμερα να δηλώσουν ότι το ελληνικό ποδόσφαιρο θα μπει από το ερχόμενο καλοκαίρι σε μια άλλη, καλύτερη εποχή από την “χθεσινή” χάρη στην λειτουργία του VAR. Τα “θα συγκεντρωθούμε στην χαρά του αθλήματος και θα απαλλαγούμε από τα λάθη”, “θα φύγουν όλες οι σκιές από το ποδόσφαιρο” και “θα φέρει διαφάνεια στο ποδόσφαιρο” είναι λόγια που δεν τεκμηριώνονται από την εμπειρία σε Ιταλία και Γερμανία. Αν τεκμηριώνονταν δεν θα προβληματιζόταν σήμερα ο πρόεδρος της FIFA και εμπνευστής της χρήσης του VAR Τζιάνι Ινφαντίνο σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να γίνει με VAR η τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το ερχόμενο καλοκαίρι. Αν τεκμηριώνονταν, η Premier League θα είχε σπεύσει να ενσωματώσει αυτή την τεχνολογία στο πρωτάθλημά της, και το ίδιο θα είχε κάνει η LaLiga.
Μπορεί να “το πάει μπροστά” το ελληνικό ποδόσφαιρο η χρήση αυτής της τεχνολογίας; Αυτό δεν εξαρτάται από την τεχνολογία, αλλά από τους ανθρώπους. Είναι βέβαιο ότι μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι θα έχει ωριμάσει πολύ περισσότερο η λειτουργία αυτού του συστήματος. Το ίδιο το ποδόσφαιρο θα έχει γίνει πολύ σοφότερο από τα λάθη που συμβαίνουν σήμερα στα πρωταθλήματα που παίζονται με την χρήση αυτής της τεχνολογίας. Συνεπώς ναι, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι όταν η FIFA φέρει τους εκπαιδευτές της για να εκπαιδεύσουν τους Ελληνες στη χρήση της, μαζί με την τεχνογνωσία οι Ελληνες θα διδαχθούν και από την εμπειρία των – πολλών – πρώτων λαθών.
Αν κανείς ρωτούσε σχετικά με το αν γίνονται λιγότερα λάθη στην Ιταλία και τη Γερμανία με το VAR συγκριτικά με πριν, η απάντηση είναι και πάλι σχετική και σύνθετη. Στην VAR εποχή υπάρχουν στιγμές μεγάλου εκνευρισμού, υπάρχουν φαινόμενα δημιουργίας χάους με τον διαιτητή να σταματά μια επίθεση στο ύψος της μεγάλης περιοχής για να φέρει το παιχνίδι μια φάση πίσω και να υποδείξει πέναλτι υπέρ της αμυνόμενης ομάδας από την προηγούμενη επίθεσή της, υπάρχουν στιγμές που οι ποδοσφαιριστές κοπανιούνται μπροστά στον διαιτητή απαιτώντας να ζητήσει τη βοήθεια του “βιντεοβοηθού” για τη μια ή την άλλη φάση. Λάθη συμβαίνουν και θα συμβαίνουν, τουλάχιστον μέχρι να τελειοποιηθεί το σύστημα, αν αυτό μπορεί να συμβεί, και να βρεθεί η ιδανική μέθοδος προκειμένου η τεχνολογία να βοηθά το παιχνίδι χωρίς να αλλοιώνει τη φύση του. Το VAR πάντως δεν είναι πανάκεια. Κι είναι ενοχλητικό να παρουσιάζεται έτσι στην Ελλάδα.
Είναι η εφαρμογή του βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, προκειμένου να αποκτήσει το ελληνικό πρωτάθλημα λίγη από τη χαμένη αξιοπιστία του; Ναι, αναμφίβολα ναι. Κι αν της εφαρμογής προηγηθούν άλλα, εξίσου σημαντικά, αν όχι σημαντικότερα βήματα, όπως αυτά που ήθελε να κάνει από το περασμένο καλοκαίρι η UEFA, με τη στελέχωση της Κεντρικής Επιτροπής Διαιτησίας μόνο από ξένους αρχιδιαιτητές, αλλά και αυτό της εκπαίδευσης των Ελλήνων διαιτητών στη χρήση της τεχνολογίας, τότε ναι, στις προδιαγραφές το επόμενο πρωτάθλημα θα μοιάζει πιο καθαρό από τα προηγούμενα. Ομως μέχρι εκεί. Για να μην μπερδευόμαστε, το VAR δεν έχει τεχνητή νοημοσύνη, δεν είναι ρομπότ, δεν αποφασίζει τίποτα μόνο του, μηχανικά. Ανθρωποι βλέπουν τις φάσεις, άνθρωποι λαμβάνουν τις αποφάσεις. Και καμιά φορά, αν κρίνει κανείς από το πρώτο 5μηνο της εφαρμογής του VAR, τα μάτια που βλέπουν τα ριπλέι στις οθόνες κάνουν μεγαλύτερα λάθη από τα μάτια που βλέπουν live τη φάση να εξελίσσεται μπροστά τους στην απόσταση των τριών & των πέντε μέτρων.
Πηγή: Gazzetta
