Του Νίκου Παπαδογιάννη
«Έλα, Νίκο, ξέρεις, πάσχω από διπολική διαταραχή και τρέχω στους ψυχοθεραπευτές. Αποφάσισα να δημοσιοποιήσω το πρόβλημά μου, ώστε να βοηθηθούν όσο γίνεται περισσότεροι συμπάσχοντες και να ξεπεραστούν κάποια ταμπού. Κράτα σημειώσεις, για να φτιάξουμε μία ωραία ανοιχτή επιστολή, σαν αυτές του ΝτεΜάρ ΝτεΡόζαν και του Κέβιν Λαβ».
Το περιστατικό είναι φανταστικό. Δεν γίνονται αυτά στην Ελλάδα.
Όπως θα απαντούσαν εννέα στους δέκα συμπολίτες μας, αν όχι περισσότεροι, «η ελληνική κοινωνία δεν είναι έτοιμη», να ανοίξει αδιαπραγμάτευτα την αγκαλιά της σε όσους υποφέρουν από παθήσεις του εγκεφάλου ή της ψυχής.
Θα τους βγάλει τρελούς. Θα τους φορέσει ζουρλομανδύα. Θα τους κοροϊδεύει εν χορώ από κερκίδες γηπέδων. Θα πάει στη Βουλή και θα τους καταγγείλει ότι βλέπουν εξωγήινους.
Θα τους αφήσει, πιθανότατα, ανέργους.
Αλλά η ελληνική κοινωνία δεν θα ετοιμαστεί ποτέ, από μόνη της, χωρίς ενεργά ερεθίσματα. Οφείλουμε, εμείς, να την ετοιμάσουμε, με ρηξικέλευθα βήματα.
Ο ακτιβισμός, οποιασδήποτε μορφής, απαιτεί τόλμη. Αισιοδοξία. Κλειστά αυτιά. Ανοιχτά μάτια.
Τότε και μόνο τότε, ίσως ανακαλύψουμε ότι είμαστε λιγότερο οπισθοδρομικοί από όσο φοβόμαστε. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, για να εξοστρακιστούν στο αμπάρι εκείνοι που βάζουν χειρόφρενο σε ολόκληρη την κοινωνία.
Η κρίση και η χρεοκοπία δεν αποτελούν δικαιολογίες για το έλλειμμα προοδευτικής σκέψης. Δεν χρειάζονται λεφτά για να ανοίξουν τα μυαλά. Χρειάζεται, μόνο, να αντισταθούμε στον φόβο του διαφορετικού και στο μίσος του αλλιώτικου.
Χρειάζονται, ενδεχομένως, και μάρτυρες. Ο Κόλιν Κάπερνικ είναι παγκόσμιος ήρωας, αλλά άνεργος. Είναι άνεργος, αλλά παγκόσμιος ήρωας.
Δεν θα είναι άνεργος για πολύ, ούτε έχει άμεση ανάγκη το μεροκάματο για να ζήσει. Ήρωας, ενάντια στις διακρίσεις και στη μισαλλοδοξία, θα μείνει για πάντα.
Ποιος αντέχει να κλείσει για λίγο τα αυτιά του στη χλεύη της πλημμυρισμένης στην τεστοστερόνη εξέδρας; Ελάτε τώρα, κύριοι, σας έχουν πει και χειρότερα από «τρελό» και «ψυχάκια». Πολύ χειρότερα.
Στο κάτω κάτω, οι διοικήσεις των ομάδων θα σας προστατεύσουν από τη λοιδορία. Έτσι δεν είναι; Όχι; Να φροντίσετε εσείς τότε, με τον τρόπο σας, ώστε να σας προστατεύσουν.
Τον ξέρετε τον τρόπο, σωστά; Ναι, τον ξέρετε. Άσχετα αν τον χρησιμοποιείτε μόνο τις μέρες της λιακάδας.
Σας έχω άσχημα νέα. Η ζωή δεν έχει μόνο λιακάδα. Η λιακάδα σπανίζει.
Tο γκρίζο σύννεφο που έρχεται και κάθεται πάνω από το κεφάλι σας όταν γυρίζετε στο σπίτι δεν σκοπεύει να εξανεμιστεί εάν το αγνοήσετε.
Χρειάζεστε βοήθεια. Και δεν αρκεί η συνδρομή των φίλων σας. Πρέπει να πάτε στον γιατρό.
Όταν τελειώσετε με τον γιατρό, καλά θα κάνετε να μιλήσετε δημόσια για το πρόβλημά σας. Δεν είναι ντροπή. Δεν είναι όνειδος η αρρώστια.
Ο διπολισμός δεν είναι μετροσέξουαλ βίτσιο, αλλά ασθένεια και μάλιστα βασανιστική. Η μανιοκατάθλιψη είναι ασθένεια και μάλιστα ύπουλη. Οι κρίσεις πανικού είναι ασθένεια στα όρια της αναπηρίας.
Οι εθισμοί, για να πηδήξω στο διπλανό οικόπεδο, είναι ασθένεια που καταστρέφει ζωές. Ελάτε να σας πάω μια βόλτα, εδώ από κάτω, στον οδό Κεραμεικού, εάν αμφιβάλλετε.
Αλλά το γνωρίζετε ήδη το πρόβλημα, δεν χρειάζεστε δασκάλεμα. Το βλέπετε δίπλα σας, το βλέπετε και στον καθρέφτη σας.
Ιδίως όταν από μέσα σάς κοιτάζει κάποιος άλλος…
«Προκαλεί προβλήματα στα αποδυτήρια και είναι απρόβλεπτος», είπαν για τον σπουδαίο Αμερικανό μπασκετμπολίστα πριν του δείξουν την έξοδο. «Είναι τρελός», έλεγαν για τον Ευρωπαίο σταρ που χόρευε με το δικό του ντέφι.
Ο πρώτος ήταν διπολικός με ιατρική γνωμάτευση και δεν ξαναγύρισε στην Ελλάδα. Ο δεύτερος έκανε δύο απόπειρες αυτοκτονίας, όσο ζούσε στην ηλιόλουστη Αθήνα.
Τα παραδείγματα είναι κραυγαλέα, αλλά δεν παύουν να αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό της άγνοιας και της σιωπής.
Mε ένα πρόχειρο αράδιασμα, φέρνω στο μυαλό τουλάχιστον τέσσερις μπασκετμπολίστες με αξιοσημείωτη θητεία στα γαλανόλευκα, που πέρασαν ώρες -ωφέλιμες και παραγωγικές- στον καναπέ του ψυχοθεραπευτή.
Και έναν ακόμη, υπεράνω υποψίας, που αντιμετωπίζει παθολογικό πρόβλημα με τον τζόγο. Αλλά όχι αυτόν που φαντάζεστε και διαβάσατε στα οπαδικά Μέσα. Δεν πάει το μυαλό σας εκεί.
Δεν χρειάζονται ονόματα. Δεν έχουν σημασία τα ονόματα. Θα μπορούσα να βρεθώ εγώ στη θέση τους. Ή εσύ. Ή ο αδελφός σου. Ή η μητέρα σου. Ή ο συμπαίκτης σου.
Είναι, όλοι ανεξαιρέτως, εκείνοι που κοίταξαν κατάματα το θηρίο, άξιοι χειροκροτήματος και συμπαράστασης. Και είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι στο μπάσκετ, πρωτοκλασάτοι και μη.
Δεν αγγίζω καν το πολυπλόκαμο θέμα «ουσίες». Ούτε φυσικά εννοώ την κάνναβη, όταν αναφέρομαι σε ψυχότροπα.
Για την άλλη ντουλάπα, όπου επίσης παρατηρείται στριμωξίδι, θα μιλήσουμε εν ευθέτω χρόνο…
Μιλήστε, λοιπόν, εσείς, οι πιστοί της σιωπηρής μελαγχολίας. Με φωνή στεντόρεια και όχι διστακτική. Σας προτρέπω. Σας εκλιπαρώ.
Τα θαρραλέα λόγια σας θα βοηθήσουν τους ομοιοπαθείς όσο δεν φαντάζεστε. Και πρώτον, τον ίδιο σας τον εαυτό.
Δεν είστε μόνοι σε αυτή τη μάχη. ‘Εχετε τη δύναμη για να αφυπνίσετε όλους εκείνους που βαυκαλίζονται ότι «αυτά συμβαίνουν μόνο στους άλλους».
Την κατάθλιψη του ΝτεΡόζαν, του Στεφόν Μάρμπερι ή του Τσάνινγκ Φράι δεν την είχαν υποψιαστεί ούτε οι συμπαίκτες τους. Την πρώτη κρίση πανικού του Λαβ δεν την αντιλήφθηκε ουδείς.
Ο Έντι Γκρίφιν αυτοκτόνησε στα 25 του, όπως και ο Ρίκι Μπέρι. Ο Ντένις Ρόντμαν, ο Λαμάρ Όντομ και η Σαμίκ Χόλντσκλο έφτασαν στα πρόθυρα.
Ο Τζέρι Ουέστ παλεύει με το τέρας εδώ και δεκαετίες.
Ο Ντελόντε Ουέστ είναι διπολικός. Ο Γκρεγκ Όντεν άρχισε να βυθίζεται όταν οι τραυματισμοί κατέστρεψαν την καριέρα του.
Ο Μπιλ Ουόλτον. Ο Ρον Αρτέστ. Ο Βιν Μπέικερ. Ο Κένταλ Γκιλ. Ο Σον Κεμπ. Πάμπολλοι άλλοι.
Οι σταρ της ροκ, όπως οι τραγικοί φυγάδες Κρις Κορνέλ και Τσέστερ Μπένινγκτον. Αμφότεροι έπασχαν από κατάθλιψη. Αμφότεροι έβαλαν τέρμα στη ζωή τους όταν ένιωσαν το απόλυτο αδιέξοδο.
Αποτελεί πάγια άποψή μου, ότι οι άνθρωποι με τη δυνατή φωνή, αθλητές, μουσικοί και άλλοι, ακόμα και δημοσιογράφοι αν θέλετε, οφείλουν να υπηρετήσουν πρώτα την κοινωνία και πολύ λιγότερο τον χώρο που διακονούν.
Όταν γίνει ο απολογισμός, δεν θα μετρήσουν τόσο τα ριμπάουντ και τα τρίποντα, όσο ο φάρος που θα μείνει αναμμένος για τις επόμενες γενιές.
Η φιλανθρωπία μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, αλλά καμία από αυτές δεν εξαντλείται σε κούπες και επινίκια γλεντοκόπια.
Πηγή: Gazzetta
