Του Νίκου Παπαδογιάννη
Το final-4 του 2019 θα διεξαχθεί στη Βιτόρια. Δεν θα είναι όμως ο πρώτος τελικός Εuroleague που θα φιλοξενηθεί στα οροπέδια της Χώρας των Βάσκων ούτε η πρώτη φορά που ανατέθηκε ένα final-4 στην πόλη που οι ντόπιοι ονομάζουν –στη δική τους διάλεκτο- Γκαστέιζ.
«Το final-4 θα γίνει στη Βιτόρια», ανακοίνωσε η διοργανώτρια αρχή. Δεν αναφερόταν στο 2019, αλλά στο διόλου σωτήριον για το μπάσκετ έτος 2001. Οι Βάσκοι πανηγύρισαν και βάλθηκαν να ανακαινίσουν την παλιοκαιρισμένη «Παβεγιόν Άrαμπα», στα περίχωρα της πόλης.
Έπειτα, ήρθε το σχίσμα. Η τότε Τάου Κεράμικα τάχθηκε με τη νεοσύστατη ULEB, οπότε το εγχείρημα «Vitoria 2001» κλειδώθηκε στο χρονοντούλαπο.
Εκείνη τη σεζόν, final-4 διοργάνωσε μόνο η FIBA, όχι πια στη Βιτόρια, αλλά στο Παρίσι. Όχι πλέον κάποιου ενιαίου Κυπέλλου Πρωταθλητριών, αλλά της διόλου αμελητέας Σουπρολίγκας.
Στο «Παλέ ντε Μπερσί» διεκδίκησαν το τρόπαιο (τις αναφέρω με τη σειρά που τερμάτισαν) η Μακάμπι, ο Παναθηναϊκός, η Εφές Πίλσεν και η ΤΣΣΚΑ Μόσχας.
Όπως αντιλαμβάνεστε από τα ονόματα, η Σουπρολίγκα βρισκόταν έτη φωτός μπροστά από το σημερινό Basketball Champions League, σε δυναμικότητα και αίγλη.
Στην ίδια αφετηρία με τον Παναθηναϊκό, τους άλλους «Παριζιάνους» και τον …Ηρακλή είχαν στηθεί επίσης οι Ούλκερ, Άλμπα, Παρτίζαν, Σκαβολίνι, Σιένα, Ορτέζ, Σπλιτ κ.α.
Οι ULEBαίοι, Μπερτομέου, Πορτέλα και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις (ανάμεσά τους Ολυμπιακός, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ και Περιστέρι) πειραματίστηκαν για πρώτη και μοναδική έως τώρα χρονιά με το μοντέλο του ΝΒΑ: τελικοί σε μορφή πλέι-οφ, με ζητούμενο τις 3 νίκες.
Η Τάου «σκούπισε» (2-0) τον Ολυμπιακό στα προημιτελικά, ενώ στα ημιτελικά απέκλεισε την εξαιρετική ΑΕΚ της εποχής στα ημιτελικά, με μηδενικό, πάλι, παθητικό (3-0).
Το ένα από τα συνολικά τέσσερα παιχνίδια που έγιναν ανάμεσα στις δύο ομάδες χρειάστηκε να επαναληφθεί, διότι το νικητήριο καλάθι του «Δικεφάλου» (75-74) κρίθηκε εκπρόθεσμο, από τον δικαστή της Euroleague.
Τον έλεγαν, θυμάμαι, Μεϊρίμ, ήταν Πορτογάλος νομικός με έδρα την Ελβετία και δεν γνώριζε καλά καλά τι χρώμα είχε η μπάλα του μπάσκετ.
Αλλά το βίντεο του παιχνιδιού δεν σήκωνε αμφισβητήσεις. Το καλάθι του Δήμου Ντικούδη είχε σημειωθεί 2-3 δευτερόλεπτα μετά τον μηδενισμό του χρονομέτρου! H κατακύρωσή του από διαιτητές και γραμματεία ήταν σκανδαλώδης.
Η εκδίκαση της ένστασης των Ισπανών θα πρέπει να θεωρηθεί προάγγελος της διαδικασίας που υιοθετήθηκε από την Euroleague, στα χρόνια που ακολούθησαν.
Ουδέποτε συγκροτήθηκε στη Βαρκελώνη πειθαρχική επιτροπή γραφειοκρατών, στο πρότυπο της FIBA. Ο δικαστής ήταν ανέκαθεν ανεξάρτητος, ενώ διοριζόταν, επενέβαινε και πληρωνόταν ad hoc.
Κάπως έτσι, η Βιτόρια φωταγωγήθηκε για δύο από τους πέντε αγώνες της τελικής σειράς της παρθενικής (λειψής ωστόσο) Εuroleague.
Η Τάου έσπασε την έδρα της Κίντερ στο εναρκτήριο παιχνίδι με πειστικό 65-78, αλλά γνώρισε συντριβή στο τρίτο ματς, πάνω που σχεδίαζε το 2-1, μπροστά στο ένθερμο κοινό της (60-80).
Το τρόπαιο κατέληξε στη Μπολόνια, με MVP τον 24χρονο Μάνου Τζινόμπιλι.
Αλλά το εγχείρημα εξελίχθηκε σε φιάσκο. Εκτός των δύο πόλεων που εκπροσωπήθηκαν στους τελικούς, ουδείς στη «γηραιά ήπειρο» πήρε χαμπάρι τους αγώνες και τη στέψη της νέας ημι-πρωταθλήτριας.
Έκτοτε, κάθε κίνηση για απεμπόληση του final-4 αρχειοθετείται στο χρονοντούλαπο με συνοπτικές διαδικασίες.
Εξίσου συνοπτικές υπήρξαν οι διαδικασίες για κατάργηση της Σουπρολίγκας, γεφύρωση του χάσματος και επανένωση των δύο πρωταθλημάτων.
Στην ενωμένη Euroleague του 2001-2, οι λυκοφιλίες αναζωπυρώθηκαν και ο Παναθηναϊκός αποκαθήλωσε την Κίντερ μέσα στο λημέρι της, μία μέρα μετά τον πρώτο ομηρικό, δημόσιο καυγά μεταξύ ULEBαίων και Γιαννακοπουλαίων. Τα υπόλοιπα, τα γνωρίζετε.
Η Βιτόρια είναι μία μαγευτική και μυστηριώδης μεσαιωνική πόλη, από τις αγαπημένες μου στην Ευρώπη. Φωλιάζει σε μία περιοχή της Ισπανίας τραχιά και υπερήφανη, απαλλαγμένη πλέον από τη μάστιγα της εθνικιστικής τρομοκρατίας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ενδείκνυται για τη διεξαγωγή μίας μεγάλης αθλητικής διοργάνωσης. Ακόμα και για τα ταπεινά δεδομένα του τελικού Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1996, όταν ο ΠΑΟΚ των Πρέλεβιτς, Στογιάκοβιτς, Ρεντζιά ηττήθηκε με 88-81 από την οικοδέσποινα Ταουγκρές, αποδείχθηκε στενόχωρη.
Δεν έχει διεθνές αεροδρόμιο ούτε ευρύχωρα ξενοδοχεία. Το γήπεδό της είναι μεγάλο αλλά παλιό και η πρόσβαση δύσκολη, αφού υπάρχει μόνο ένας δρόμος που το ενώνει με την πόλη.
Δεν παύει, ωστόσο, να συγκαταλέγεται στις μητροπόλεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Πέρα από τους τελικούς του 2001 και το Σαπόρτα του 1996, η Βασκόνια με τα χίλια ονόματα έφτασε σε 4 συνεχόμενα final-4 μεταξύ 2005-8, με κορωνίδα τον θρίαμβο επί της γηπεδούχου και πανίσχυρης ΤΣΣΚΑ στον ημιτελικό της Μόσχας.
Συλλέγει εγχώρια τρόπαια (3 πρωταθλήματα και 6 κύπελλα), σε έναν τόπο ότι το δίπολο εξουσίας σπάει με περισσή δυσκολία.
Έχει αναδείξει παιχταράδες, προπονηταράδες και μία φιλόδοξη, φωτισμένη διοίκηση (του περιώνυμου Κερεχέτα), που συχνά αποτελεί το λάδι στη μηχανή της διοργάνωσης.
Πρόπερσι, στο Βερολίνο, με Μπουρούση και Τζέιμς στη σύνθεσή της, έφτασε μισή ανάσα από τον τελικό, απέναντι στη Φενέρμπαχτσε.
Από τις αστεφείς μη-πρωταθλήτριες στην ιστορία της διοργάνωσης, η «Ταουγκρές» με τις διάφορες, αντάρτικες μεταμορφώσεις της είναι ίσως η πιο αξιόλογη.
Μαζί με τον δικό μας Άρη, βεβαίως βεβαίως…
Η επόμενη σεζόν θα βρει τους Βάσκους ντυμένους με τον μανδύα του αμφιτρύονα, ντε φάκτο διεκδικητές ενός εισιτηρίου για το δικό τους final-4.
Η εκδρομή στα βουνά της Εουσκάντι, όπως λέγεται στη γλώσσα των κατοίκων της η Χώρα των Βάσκων, θα είναι δυσκολότερη από κάθε άλλη φορά.
Πηγή: Gazzetta
