Του Βασίλη Σκουντή
Πέρασαν κιόλας τριάντα εννέα χρόνια από εκείνο το βράδυ στο Σπλιτ…
Αυτό δεν ήταν απλώς ένα βράδυ στο Σπλιτ, αλλά ένα έπος που έγραψε η Εθνική και μάλιστα εις διπλούν και το οποίο έμελλε να επαναληφθεί μετά από οκτώ χρόνια στο Νέο Φάληρο…
Διάβολε, δεν είναι δα και πολύ εύκολο, ούτε πολύ απλό, ούτε και πολύ συνηθισμένο για μια οποιαδήποτε ομάδα του κόσμου να ρίχνει στο κανναβάτσο τους Γιουγκοσλάβους δυο φορές μέσα σε ένα δεκαήμερο και αυτό το κατόρθωμα η Εθνική το έχει πετύχει δις: την πρώτη σε δυο διαφορετικές διοργανώσεις το 1979 και τη δεύτερη στο Eurobasket του 1987, για το οποίο οι «πλάβι» πήραν το αίμα τους πίσω δυο χρόνια αργότερα στη διοργάνωση, που φιλοξενήθηκε στο Ζάγκρεμπ.
Πίσω στο 1979, λοιπόν, όταν η ελληνική ομάδα προσπαθούσε να βγει από το καβούκι της και να υπογραμμίσει την παρουσία της, χάλασε δυο φορές τη ζαχαρένια των Γιουγκοσλάβων που εκείνη την εποχή βρίσκονταν στα ντουζένια τους…
Στη δεκαετία του ’70 οι λεγάμενοι έβαλαν στη συλλογή τους τρία απανωτά χρυσά μετάλλια (1973, 1975, 1977), ένα ασημένιο (1971) και ένα χάλκινο (1979) στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, δυο χρυσά (1970, 1978) και ένα ασημένιο (1974) στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και ένα ασημένιο (1976) στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Τον Ιούνιο του 1979, μετά τον θρίαμβο της Μπόσνα Σαράγεβο στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης, οι Γιουγκοσλάβοι κατέκτησαν το χάλκινο μετάλλιο στο Eurobasket του Τορίνο, ενώ τον Σεπτέμβριο έπρεπε να λάβουν μέρος σε τρεις διαφορετικές διοργανώσεις και γι’ αυτό διαμοίρασαν τις δυνάμεις τους, έχοντας κιόλας στα σκαριά την ομάδα που επρόκειτο να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες της επόμενης χρονιάς, στη Μόσχα, όπου ανέβηκαν στο πρώτο σκαλί του βάθρου.
Μετά τη δεύτερη θέση (πίσω από τους Αμερικανούς) στην Πανεπιστημιάδα που διεξήχθη στο Μέξικο Σίτι, η Γιουγκοσλαβία ήρθε στην Αθήνα για να συμμετάσχει στη Βαλκανιάδα στον τελικό της οποίας, στις 18 Σεπτεμβρίου στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο, δέχθηκαν την πρώτη ψυχρολουσία από την Ελλάδα, με σκορ 66-62 (Κορωναίος 21, Γιαννάκης 11, Κοκολάκης 17, Πετρόπουλος 4, Κατσούλης 4, Γιατζόγλου 6, Καφρατζουλίδης 3, Σακελλαρίου, Καστρινάκης).
Στο καπάκι οι δυο ομάδες αναχώρησαν με προορισμό το Σπλιτ, όπου διεξάγονταν οι Μεσογειακοί Αγώνες στους οποίους οι Γιουγκοσλάβοι, τσατισμένοι από την ήττα τους στην Αθήνα και διαμαρτυρόμενοι επειδή το Τουρνουά διεξήχθη σε ανοικτό γήπεδο, ήθελαν πάση θυσία να πάρουν την εκδίκηση, αλλά πίσω ξαναείχε η ελληνική αχλάδα την ουρά!
Η Εθνική πήγε στο Σπλιτ με έντεκα παίκτες, λόγω του τραυματισμού του Στιβ Γιατζόγλου την τελευταία στιγμή και στην πρώτη φάση ξεπέρασε με ευκολία τα εμπόδια του Μαρόκου (105-61), της Τυνησίας (96-56) και της Αιγύπτου (105-77). Στον ημιτελικό επιβλήθηκε της Τουρκίας με 86-73 και προκρίθηκε στον τελικό στον οποίο θα αντιμετώπιζε τους… λυσσασμένους οικοδεσπότες.
Το προηγούμενο βράδυ ο Παναγιώτης Γιαννάκης παρακολουθούσε τον αγώνα της Εθνικής βόλεϊ με τη Γιουγκοσλαβία και κάθε φορά που η ελληνική ομάδα έπαιρνε έναν πόντο ή έβγαζε μια άμυνα, σηκωνόταν από τη θέση του στην εξέδρα και πανηγύριζε. Κάποια στιγμή τον πλησίασε ο Γιάννης Διακογιάννης και του συνέστησε να ηρεμήσει…
«Γιαννάκη, μην πολυσηκώνεσαι και μη φωνάζεις γιατί σε βάζουν στο μάτι οι Γιουγκοσλάβοι και αύριο θα μας ρίξουν πολλά με λίγα» του είπε, αλλά ο Παναγιώτης δεν μάσαγε και απάντησε αμέσως…
«Θα το δούμε αυτό κύριε Γιάννη»…
Και όντως (δεν) το είδαμε: το βράδυ της 28ης Σεπτεμβρίου η Εθνική ενέσκηψε σαν καταιγίδα στη «Dvorana Gripe» και δεν άφησε τους Γιουγκοσλάβους να πάρουν ανάσα!
Παρά την απουσία του Γιατζόγλου και το γεγονός ότι ο Τάκης Κορωναίος χρεώθηκε από νωρίς με φάουλ (με αντίπαλο τον Βόσνιο Σαμπίτ Χάτζιτς) η ελληνική ομάδα παρουσιάσθηκε αμείλικτη, κυριάρχησε από την πρώτη στιγμή και επικράτησε με 85-74, προεξάρχοντος του εικοσάχρονου «Δράκου», ο οποίος σε μια από τις κορυφαίες εμφανίσεις της καριέρας του, σκόραρε 34 πόντους και έκανε τους Γιουγκοσλάβους να αλαλιάσουν!
Αυτή τη φαντασμαγορική παράσταση του Γιαννάκη δεν την ξέχασε ποτέ ο μετέπειτα προπονητής του Άρη, Λάζαρο Λέτσιτς, ο οποίος βρισκόταν στον πάγκο των Γιουγκοσλάβων ως συνεργάτης του Πέταρ Σκάνσι, ο οποίος μετά από είκοσι χρόνια κάθισε στον πάγκο του ΠΑΟΚ.
Ο αγώνας μεταδόθηκε απ’ ευθείας από την ΕΡΤ σε περιγραφή του Λουκά Παπαϊωάννου και ασφαλώς αυτή η νίκη αποτελεί μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.
Στον πάγκο της Εθνικής καθόταν ο αείμνηστος Αμερικανός προπονητής Ρίτσαρντ Ντουκσάιρ, με συνεργάτη τον Βαγγέλη Νικητόπουλο.
Αγωνίσθηκαν οι: Γιαννάκης 34, Κατσούλης 9, Σακελλαρίου 7, Κορωναίος 8, Καστρινάκης, Καρατζουλίδης 5, Κοκολάκης 13, Πετρόπουλος 9, ενώ την… ενδεκάδα συμπλήρωναν ο Ανδρίτσος, ο Γκέκος και ο Παραμανίδης.
Tο ρόστερ της Γιουγκοσλαβίας στελέχωναν μεταξύ άλλων οι Ράτκο Ραντοβάνοβιτς, Αντναν Κνέγκο, Μίχοβιλ Νάκιτς, Μπόμπαν Πέτροβιτς, Ιβιτσα Ντούκαν, Σαμπίτ Χάτζιτς, Γκεσόσκι, Παβλίσεβιτς.
Οι Γιουγκοσλάβοι δεν περίμεναν αυτό το πατατράκ και τους ήρθε ο ουρανός σφοντύλι. Όντες σίγουροι για τη νίκη τους και για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου είχαν ετοιμάσει και τα αναμνηστικά διπλώματα πάνω στα οποία είχαν τυπώσει με καλλιτεχνικά γράμματα τα ονόματα των δικών τους παικτών!
Με το που έληξε ο τελικός, οι διοργανωτές βρέθηκαν προ αδιεξόδου, καθώς απένειμαν τα χρυσά μετάλλια στην ελληνική ομάδα, αλλά όχι και τα διπλώματα, όπως όριζε το πρωτόκολλο. Ζήτησαν, λοιπόν, συγνώμη από την αποστολή και υποσχέθηκαν ότι θα τα ξανατυπώσουν και θα τα αποστείλουν σε λίγες ημέρες ταχυδρομικώς στα γραφεία της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, όπερ και εγένετο!
Έφορος της Εθνικής σε αυτό το ταξίδι ήταν ο Ξενοφών Αρβανιτίδης, μέλος του ΔΣ της ΕΟΚ, που προερχόταν από την ομάδα των Αμπελοκήπων: ένας ξανθομάλλης ευγενής bon viveur και γλεντζές, που σύχναζε στα μπουζούκια και άμα τη επιστροφή της ομάδας οργάνωσε ένα επινίκιο γλέντι στο οποίο έκανε κιόλας την κατάλληλη παραγγελιά και την αφιέρωσε στον Γιαννάκη.
Τότε μόλις είχε βγει και μάλιστα έγινε γρήγορα σουξέ ένα τραγούδι που τους στίχους του έγραψε ο Μανώλης Ρασούλης, το μελοποίησε ο Μάνος Λοίζος, το ερμήνευε η Χαρούλα Αλεξίου και όντως ταίριαζε στα χαρακτηριστικά, στο αγωνιστικό στιλ και στην προσωπικότητα του μαυριδερού πλέι μέικερ από τη Νίκαια…
Είναι το τραγούδι που λέει «Γύφτισσα τον εβύζαξε, γι’ αυτό έχει φτερά, έρωτας τον επείραξε, γι’ αυτό όλο γελά…η μοίρα τον εδίδαξε σε λεύτερη αγκαλιά»!
Πηγή: Gazzetta
