Του Βασίλη Σκουντή
«Kαινούργιο κοσκινάκι μου και πού να σε κρεμάσω» λέει μια παροιμία της οποίας το νόημα επιβεβαιώνεται σε απόλυτο, σε υπερθετικό, ου μην και σε υπερβολικό βαθμό στην περίπτωση του Ρικ Πιτίνο…
Αίφνης και από την περασμένη Παρασκευή μέχρι χθες μια ολόκληρη χώρα που δεν τη λες κιόλας άσχετη από μπάσκετ (νιώθει σαν να) ανακάλυψε την Αμερική!
Βασικά ανακάλυψε τα deflections και κάνει το ίδιο!
Φταίει βεβαίως ο μπαγάσας ο Πιτίνο που τα έβαλε με τη διαδικασία του κατεπείγοντας πάνω στο γιορτινό τραπέζι και τις τελευταίες και δη χρονιάρες μέρες βρίσκονται στο στόμα μας πιο πολύ κι από τους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα και τη βασιλόπιτα!
Την πέταξε αυτή την λέξη για πρώτη φορά στην ανάπαυλα του αγώνα του Παναθηναϊκού με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, υπήρξε ακόμη πιο επεξηγηματικός στην επιγενόμενη συνέντευξη Τύπου, άνοιξε πάλι την κουβέντα χθες το βράδυ στην Πάτρα και αίφνης στροβιλιζόμαστε και λικνιζόμαστε γύρω τους…
Τι στα κομμάτια είναι τα deflections; Στα λεξικά ερμηνεύονται ως εκτροπές και παρεκκλίσεις, αλλά και η ορολογία του μπάσκετ δεν απέχει από αυτή την έννοια: πρόκειται για τις κάθε λογής παρεμβάσεις των αμυνόμενων παικτών, χωρίς ωστόσο να συμπεριλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία τα κλεψίματα και οι τάπες. Τα deflections δεν έχουν ως αποτέλεσμα σώνει και καλά την αλλαγή κατοχής, αλλά αποσκοπούν (με το άπλωμα και την κίνηση των χεριών) στο να χαλάσουν τις γραμμές και τις γωνίες της πάσας στην επίθεση των αντιπάλων, να δυσχεράνουν και να επιβραδύνουν την κυκλοφορία της μπάλας με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη ροή μιας φάσης.
Παρεμπιπτόντως υπάρχει και ένας περιφραστικός ορισμός των deflections στην μπασκετική καθομιλουμένη και μου τον γνωστοποίησε χθες ο Σωτήρης Μανωλόπουλος, ο οποίος υπήρξε εμμέσως πλην σαφώς ένας από τους κληρονόμους της φιλοσοφίας του Πιτίνο: θα εξηγήσω παρακάτω τι εννοώ, εδώ περιορίζομαι στο «Get a piece of the ball», που δίνει το νόημα του deflection…
Κοινώς, πάρε ένα κομμάτι από την μπάλα!
Ως όρος και ως στόχευση της εκάστοτε άμυνας τα deflections υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια στο παγκόσμιο μπάσκετ, αλλά ο νυν προπονητής του Παναθηναϊκού πιστώνεται με την ευρεία χρήση τους. Δεν ξέρω ποιος λάνσαρε τον όρο, αλλά εάν σώνει και καλά χρειάζεται να εξηγηθούν αναλυτικά, είναι προφανές πως ο Πιτίνο έχει πλούσιο υλικό για να τα στοιχειοθετήσει, καθώς σε αυτά εδράζεται σε μεγάλο βαθμό η αμυντική φιλοσοφία του.
Παρεμπιπτόντως οι συχνές αναφορές στα deflections έβαλε από νωρίς τον Παναθηναϊκό στο τριπάκι του αμυντικού δόγματος που αποτελεί εδώ και τέσσερις δεκαετίες τον θυρεό του προπονητή του στις πιεστικές άμυνες και κυρίως στην πατέντα του match up press.
To ζητούμενο βεβαίως είναι πώς ο Πιτίνο θα καταφέρει να εμφυσήσει αυτό το αμυντικό πνεύμα σε επαγγελματίες παίκτες που είναι κιόλας εθισμένοι σε διαφορετικές τεχνοτροπίες και δεν έχουν σχέση με τους εύπλαστους και δεκτικούς χαρακτήρες των κολεγιόπαιδων.
Ο Fabulous Rick γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι εδώ δεν έχει να κάνει με τους πιτσιρικάδες του Πρόβιντενς, του Κεντάκι και του Λούιβιλ, οι οποίοι ρούφαγαν σαν σφουγγάρι τις απαιτήσεις του και έπαιζαν στα δάχτυλα τις αλλαγές στα σκριν, τις διαδοχικές παγίδες, τα double team σε όλο το μήκος του γηπέδου και τα deflections.
Εάν οι επαγγελματίες ήταν τόσο υπάκουοι, προσαρμοστικοί και πρόθυμοι να… αφήσουν τα κόκκαλα τους στην άμυνα, προφανώς οι Νικς και οι Σέλτικς θα είχαν καταφέρει καλύτερα αποτελέσματα από εκείνα που κατέγραψαν επί των ημερών του Πιτίνο στη Νέα Υόρκη και στη Βοστώνη.
Την κουβέντα με τον Μανωλόπουλο την άνοιξα χθες το πρωί στο Ρέθυμνο, λίγες ώρες μετά τη νίκη του Ηφαίστου, παρόντος και του καθ’ ύλην αρμοδίου. Ποιος είναι αυτός; Μα φυσικά ο Τζέρι Σμιθ, που ξέρει απ’ έξω και ανακατωτά τη φιλοσοφία του Πιτίνο, στη δούλεψη του οποίου βρέθηκε από το 2006 έως το 2010 στο Λούιβιλ!
«Μην σας κάνει εντύπωση που ο κόουτς Πιτίνο μιλάει τόσο πολύ για τα deflections. Θεωρεί ότι είναι το παν στην αμυντική πανοπλία μιας ομάδας και στα τέσσερα χρόνια που έπαιξα γι’ αυτόν στους Κάρντιναλς, άκουσα τη συγκεκριμένη λέξη εκατομμύρια φορές. Σε όλη την προπόνηση και σε κάθε αγώνα, κάθε στιγμή, σε κάθε φάση, θαρρώ πως την άκουγα ακόμη και στον ύπνο μου» μου είπε ο Σμιθ.
Και συνέχισε ο Αμερικανός γκαρντ: «Δουλεύαμε παρά πολύ σε αυτό το σκέλος της άμυνας. Συνεχώς, με μεγάλη έμφαση, με πολλή ένταση, με επαναλήψεις. Ο Πιτίνο πιστεύει ότι η πίεση πάνω στην μπάλα είναι το μισό μπάσκετ και ακόμη παραπάνω! Μας ζητούσε επίμονα να πρεσάρουμε σε όλο το γήπεδο, να βάζουμε τα χέρια μας πάνω στην μπάλα και να επιδιώκουμε τα deflections, για τα οποία οι συνεργάτες του κρατούσαν στατιστική. Είμαι βέβαιος ότι το ίδιο θα κάνει και στον Παναθηναϊκό, θα ξέρει ανά πάσα στιγμή τις επιδόσεις της ομάδας σε αυτό το κομμάτι και τι αποτέλεσμα είχαν».
Βουλωμένο γράμμα διάβαζε ο Σμιθ; Μερικές ώρες αργότερα στην Πάτρα εξηγούσε επί τη βάσει των deflections τι, πώς και γιατί συνέβη στο ματς του Παναθηναϊκού με τον Προμηθέα και στο καπάκι το κατέστησε και μέρος της παγκόσμιας κοινοκτημοσύνης με μια ανάρτηση του στο Twittter.
«Του έστειλα τις ευχές μου μόλις έμαθα ότι ανέλαβε τον Παναθηναϊκό και τα συγχαρητήρια μου για τη νίκη επί της ΤΣΣΚΑ Μόσχας» συνεχίζει ο Σμιθ. «Είναι ένας μέγιστος προπονητής. Πολύ σπουδαίος και πολύ σπέσιαλ σε όλα του. Εγώ δεν έτυχε να κουβαλήσω… τούβλα στην προπόνηση, αλλά όντως είναι πολύ σκληρός και απαιτεί από τους παίκτες και τις ομάδες του να ξεπερνούν τα όρια τους και να δίνουν το …1000% των δυνατοτήτων τους σε κάθε αγώνα, ακόμη και σε κάθε προπόνηση. Φίλε, είναι στ’ αλήθεια πολύ σκληρός και απαιτητικός κι αυτό μπορούν να το καταλάβουν μόνο όσοι έχουν δουλέψει μαζί του. Εκτός από την άμυνα, τα συστήματα και τη θεωρία, δίνει πολύ μεγάλη σημασία στις λεπτομέρειες και έμφαση στην πειθαρχία, που άλλωστε αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση στις κολεγιακές ομάδες. Πολύ σκληρός, στ’ αλήθεια σκληρός…».
Τι ν’ τούτο πάλι με τα τούβλα; Α, πρόκειται μια πολύ… χαριτωμένη ιστορία που έχει να κάνει με ένα βασανιστήριο στο οποίο συνήθιζε να υποβάλει ο Πιτίνο τους παίκτες του, όταν αισθανόταν ότι δεν έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους στην προπόνηση ή για να τους σκληραγωγήσει ακόμη περισσότερο. Σε τι συνίσταται; Τους ανάγκαζε είτε να τρέχουν, είτε να κάνουν τα πλάγια βήματα στην άμυνα κρατώντας από ένα τούβλο σε κάθε χέρι!
Αυτό πάντως δεν το έκανε μονάχα ο Πιτίνο, αλλά και ο συχωρεμένος ο Φαίδων Ματθαίου. Μάλιστα ο νυν μάνατζερ του Ηφαίστου Λήμνου και της εθνικής ομάδας, Κώστας Κότσης με τον οποίο άνοιξα χθες αυτή την κουβέντα, θυμήθηκε πως «όταν ήμασταν στην εφηβική ομάδα του Περιστερίου και κάναμε προπόνηση στην αίθουσα του ΙΑ’ Γυμνασίου, όχι μόνο μας έβαζε να κρατάμε τούβλα, αλλά πρόσεχε κιόλας να μην γδαρθούν τα χέρια μας. Πώς; Έστειλε τον τότε έφορο μας, τον Γιάννη Θεοδωρόπουλο σε μια μοδίστρα και της ζήτησε να φτιάξει υφασμάτινα σακουλάκια στο μέγεθος ενός τούβλου για να τα βάζουμε μέσα και να μην κινδυνεύουμε να πληγωθούμε»!!!
Επιστρέφω στον αστερισμό του Πιτίνο, που δεν είναι ένας συνηθισμένος προπονητής. Δεν τον κατονομάζω, αλλά κάποιος από την τωρινή ομάδα του Παναθηναϊκού, μου είπε πριν από λίγη ώρα το εξής: «Ο τύπος είναι genius. Σκέτη μεγαλοφυία, όχι γι’ αυτά που κάνει και λέει ανά πάσα στιγμή, αλλά επειδή βλέπει 15 φάσεις μπροστά»!
Α, για να μην το ξεχάσω: εκτός από το μαρτύριο με τα τούβλα, ο Ρικ επεφύλασσε και άλλα καψόνια στους παίκτες του. Ένα από αυτά ήταν να σταματάει ξαφνικά την προπόνηση, να παίρνει το βλοσυρό ύφος του και να διατάζει έναν παίκτη «φύγε όπως είσαι, βγάλε τα παπούτσια του μπάσκετ, βάλε παπούτσια τρεξίματος, κάνε τον γύρο του σχολείου (σ.σ. τρία ή και παραπάνω μίλια) και γύρνα εδώ για να συνεχίσουμε την προπόνηση, σε δέκα πέντε λεπτά. Εάν αργήσεις θα τιμωρήσω και τους υπόλοιπους παίκτες»!!!
Μιας και το ‘φερε η κουβέντα σε σκληρούς και τυραννικούς προπονητές, ο Ιωάννης Παπαπέτρου γνωρίζει καλά ένα από τα πιο επίλεκτα και ονομαστά μέλη αυτής της συνομοταξίας που μάλιστα έχει το ίδιο όνομα με τον Πιτίνο: τον μαθητή του Μπόμπι Νάιτ, Ρικ Μπαρνς στις υπηρεσίες του οποίου βρέθηκε τη σεζόν 2012-13 στην ομάδα των Longhorns του Τέξας.
Εγραψα προηγουμένως ότι ο Μανωλόπουλος σχετίζεται εμμέσως πλην σαφώς με τον Πιτίνο και το εξηγώ αμέσως…
Mετά τα πρωτόλεια του στον Παναθηναϊκό και προτού παίξει στον Παπάγου, στο Μαρούσι και στον Δούκα, ο Σωτήρης έφυγε για τέσσερα χρόνια από την Ελλάδα για να σπουδάσει φυσική αγωγή και να αγωνισθεί στο Boston University, από το οποίο είχε περάσει αφήνοντας έντονο το αποτύπωμα του ο Πιτίνο.
Ο νυν προπονητής του Ηφαίστου έπαιξε στους Terriers από το 1989 έως το 1993, έχοντας προπονητή στις τρεις από τις τέσσερις σεζόν τον Μπομπ Μπράουν, πατέρα του Μπρετ Μπράουν ο οποίος βρίσκεται από το 2013 στον πάγκο των Σίξερς. Ο ογδοντάχρονος απόμαχος πλέον προπονητής είχε διατελέσει συνεργάτης και συνάμα υπήρξε ένας από τους μέντορες (μαζί με τον Τζιμ Μπεχάιμ στο Σίρακιουζ και τον Χιούμπι Μπράουν στους Νικς) του Πιτίνο στην πενταετία στην οποία ο Ρικ κάθισε στον πάγκο του Boston University (1978-1983).
Ο Μπομπ Μπράουν που ως head coach στο ΒU είχε ασίσταντ τον νυν προπονητή των Ορλάντο Μάτζικ, Στιβ Κλίφορντ και αρχηγό της ομάδας τον Μανωλόπουλο, υπήρξε όντως ένας μέντορας για τον Πιτίνο: ναι μεν ήταν βοηθός του, αλλά ως πρεσβύτερος τον επηρέασε σε μεγάλο βαθμό, κυρίως σε ό,τι αφορά τις αμυντικές κατευθύνσεις του.
Το 1994 σε ένα μνημειώδες σεμινάριο προπονητών που διοργανώθηκε στις εγκαταστάσεις των εκπαιδευτηρίων Κωστέα -Γείτονα ο Μανωλόπουλος έφερε τον Μπομπ Μπράουν και στην Παλλήνη έπεσαν τα τσιμέντα! Ο λεγάμενος έκλεψε την παράσταση ακόμη και από τον διαπρεπή Ντιν Σμιθ, ενώ το πάνελ περιλάμβανε επίσης τον Ετορε Μεσίνα, τον Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου και τον Κώστα Μπογατσιώτη.
Σε εκείνο το σεμινάριο ο Μπράουν ανέλυσε την άμυνα προσαρμογής και όλο το ακροατήριο κρεμόταν από τα χείλη του και έμεινε έκθαμβο. Τόσο πολύ ενθουσιάστηκαν μάλιστα που ο συχωρεμένος ο Κώστας Αναστασάτος τον απήγαγε για να παίξουν τένις και να συνεχίσουν την ανάλυση της match up, ενώ ο Μπογατσιώτης τον πήρε μετά το σεμινάριο και τον φιλοξένησε για διακοπές στην Κύθνο!
Πηγή: Gazzetta
