Του Γιάννη Φιλέρη
Ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς δεν έχει μιλήσει πολλές φορές για την περίφημη υπόθεση με τη φυλάκισή του. Το δυστύχημα, όταν το αυτοκίνητό του παρέσυρε ένα πεζό, τον έστειλαν στη φυλακή για οκτώ μήνες. Η αρχική ποινή του μάλιστα ήταν δυο χρόνια, αλλά τελικά ο Ομπράντοβιτς με τη μεσολάβηση της ομοσπονδίας και της Παρτιζάν, αφέθηκε ελεύθερος όταν πέρασαν οκτώ μήνες κι αφού οι αρχές δέχθηκαν να αναψηλαφήσουν την υπόθεση.
“Το δυστύχημα συνέβη στην πόλη μου στο Τσάτσακ, όπου όλοι γνωρίζονται. Βγήκαν πολλές ιστορίες, η πραγματικότητα είναι ότι πλήρωσα το τίμημα και μετά από καιρό κατάλαβα τι πραγματικά έγινε. Πέρασα μια δύσκολη περίοδο, ήταν πιθανότατα η πιο δύσκολη στιγμή μου, μαζί με τον θάνατο του πατέρα μου. Πέρασα οκτώ μήνες στη φυλακή τότε, άνοιξαν ξανά την υπόθεση και κατάλαβαν ότι δεν είχα κάνει μόνο εγώ λάθος. Σε αυτούς τους οκτώ μήνες προσπάθησα να μιλήσω με τον εαυτό μου” είπε ο Ομπράντοβιτς σκαλίζοντας τη μνήμη του για μια σκοτεινή πτυχή της ζωής του, πριν από 30 χρόνια.
Η Παρτιζάν πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας το 1987, με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς στην σύνθεσή της (κάτω δεύτερος από δεξιά). Αναλυτικά. Πάνω: Ντίβατς, Σάβοβιτς, Κάνιεβατς, Κοπρίβιτσα, Πάσπαλι. Κάτω: Τζόρτζεβιτς, Ομπράντοβιτς, Ντραγκουντίνοβιτς, Γκρμπόβιτς, Ιγκινάτοβιτς
Κατά σύμπτωση, ο πρώτος αγώνας μετά την αποφυλάκισή του (τον Δεκέμβριο του 87) ήταν εναντίον του Άρη (στις 7/1/1988). Στο περίφημο παιχνίδι που έγινε στη Χάλα Σπόρτοβα (την παραδοσιακή έδρα της Παρτιζάν μέχρι το 1990), ένα μεγάλο ντέρμπι, που έφερε στο γήπεδο περίπου 3.500 οπαδούς της ελληνικής ομάδας.
Ένα σπουδαίο ματς, το οποίο είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε από κοντά σε μια αποστολή γεμάτη από περιπέτειες. Ο Άρης προσκαλεί σχεδόν όλα τα ΜΜΕ της εποχής, για μια ένα παιχνίδι που δύσκολα κανείς μπορεί να ξεχάσει…
Η Ελλάδα βλέπει Άρη
Εφτά μήνες μετά το Ευρωμπάσκετ, η Ελλάδα καθηλώνεται στις τηλεοράσεις της καθώς ο Άρης συνεχίζει τα θαύματα της Εθνικής Ομάδας, μετέχοντας στον όμιλο των οκτώ καλύτερων ομάδων του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Η FIBA σε μια από τις πιο ρηξικέλευθες ιδέες που είχε ποτέ αποφασίζει οι τέσσερις πρώτοι της τελικής φάσης να περάσουν στο πρώτο φάιναλ-φορ, με έδρα τη Γάνδη του Βελγίου.
Γκάλης και Ιωαννίδης δίδυμο για νίκες και τίτλους
Η χώρα ανακαλύπτει την μαγεία της κορυφαίας διοργάνωσης μπάσκετ στην Ευρώπη και κάθε Πέμπτη οι δρόμοι νεκρώνουν για να παρακολουθήσουν όλοι τις μάχες του Άρη στο Αλεξάνδρειο και στις υπόλοιπες εφτά πόλεις που θα επισκέπτονταν οι κιτρινόμαυροι.
Με 3 νίκες και 1 ήττα μέχρι την 4η αγωνιστική, ο Άρης βάζει σιγά-σιγά θεμέλια πρόκρισης και ανήμερα των Φώτων ταξιδεύει στο Βελιγράδι για τη μονομαχία με την Παρτζιάν ανήμερα του άι-Γιαννιού, μέρα που ο Ιωαννίδης θεωρεί … γούρι να παίζει.
Το παιχνίδι αποκτά μυθικές διαστάσεις, καθώς Σέρβοι (τότε ακόμη Γιουγκοσλάβοι) και Έλληνες, ετοιμάζονται για μια τιτανομαχία, με νωπές τις μνήμες ακόμη από τις δυο ήττες των “πλάβι” στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας.
Με Ντίβατς, Πάσπαλι και Τζόρτζεβιτς
Η Παρτιζάν είναι ο ένας από τους βασικούς πυλώνες της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας, με Ντίβατς, Πάσπαλι και Τζόρτζεβιτς να ξεδιπλώνουν το τεράστιο ταλέντο τους στα ένδοξα νιάτα τους, τον Μίροσλαβ Πετσάρσκι σε ρόλο σέντερ-δυναμίτη και τον Γκόραν Γκρμπόβιτς ως πιο έμπειρο απ’ όλους να βομβαρδίζει με τρίποντα τα αντίπαλα καλάθια.
O Βλάντε Ντίβατς 20 ετών. Σχεδόν αγνώριστος)
Στον πάγκο της ένας νεαρός προπονητής, μόλις 29 ετών, ονόματι Ντούσαν Βουγιόσεβιτς και από πίσω όλο το … λόμπι του γιουγκοσλάβικου μπάσκετ: Κιτσάνοβιτς, Ίβκοβιτς και βέβαια ο προφέσορας Άτσο Νίκολιτς προστατεύουν την Παρτιζάν σαν Αγία Τριάδα. Ένα μήνα πριν από τον αγώνα με τον Άρη, οι “γκρόμπαρι” καταφέρνουν να βγάλουν τον Ομπράντοβιτς από τη φυλακή και ο Ζέλικο, ένας λιτός, σχεδόν αλάνθαστος πλέι-μέικερ, συμπληρώνει την ομάδα που κάνει ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα στη διοργάνωση.
“Έβγαλαν τον Ομπράντοβιτς από τη φυλακή”
Ο Ιωαννίδης συλλέγει πληροφορίες για το ματς και μαθαίνει για τον “Ζοτς”, με τον οποίο αργότερα θα έγινε μεγάλες μάχες από τους πάγκους των ομάδων τους και ανακοινώνει… με τον τρόπο του, την είδηση στο ρεπορτάζ του Πάρη Καλημερίδη πριν από την αναχώρηση της ομάδας.
Το βίντεο χαρακτηριστικό του κλίματος της εποχής, φιλοξενεί εκτός του Ιωαννίδη (στο ξεκίνημα) δηλώσεις από Σούμποτιτς, Γιαννάκη, Φιλίππου, Ρωμανίδη, αλλά και τους οπαδούς του Άρη που κάνουν ολόκληρη εκστρατεία στο Βελιγράδι.
Πράγματι στην πρωτεύουσα της τότε Γιουγκοσλαβίας φτάνουν 35 πούλμαν από τη Θεσσαλονίκη, ενώ εκατοντάδες φοιτητές οι οποίοι σπουδάζουν στο Βελιγράδι θέλουν να δουν “ζωντανό” το παιχνίδι. Οι Σέρβοι εκμεταλλεύονται την ευκαιρία και εκτυπώνουν… διπλά εισιτήρια.
Εκείνο το βράδυ, η Χάλα Σπόρτοβα που είχε χωρητικότητα 7.000 θεατές, πρέπει να φιλοξένησε περισσότερους από … 9.000, ο ένας πάνω στον άλλον. Κόσμος και κοσμάκης, σε κάθε διάδρομο, σε κάθε σκάλα, δημιούργησαν το αδιαχώρητο και μια ατμόσφαιρα που δεν έχουμε ξαναδεί σε γήπεδο της Ευρώπης. Και πιστέψτε με, τριάντα και βάλε χρόνια, έχουμε παρακολουθήσει εκατοντάδες αγώνες. Σαν αυτόν, ποτέ!
Μερικά δολάρια στον πιλότο…
Η αναχώρηση του Άρη από τη Θεσσαλονίκη είναι προβληματική. Η ομίχλη έχει σκεπάσει το αεροδρόμιο και ο πιλότος της Jat (η εταιρεία των γιουγκοσλάβικων αερογραμμών) αρνείται να αναχωρήσει, αν δεν εξομαλυνθούν οι συνθήκες για την απογείωση. Ο χρόνος περνάει, ο Ιωαννίδης κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα και αποφασίζει να δώσει ο ίδιος την λύση. Βγάζει από την τσέπη του ένα πάκο κατοσταδόλαρα τα δίνει στον πιλότο, που αίφνης αποφασίζει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, σηκώνει το αεροπλάνο σκίζοντας την ομίχλη και βάζοντας προορισμό το Βελιγράδι!
Ραψωδία για Φιλίππου, Γιαννάκη
Ο αγώνας είναι αντάξιος των ομάδων και των σχολών που εκπροσωπούν. Σε κάθε καλάθι οι Σέρβοι γυρνάνε στην εξέδρα και δείχνουν τις γροθιές τους, ενώ το ίδιο κάνουν και με τους Έλληνες φιλάθλους οι παίκτες του Άρη.
Γίνεται ένα επικό ματς, με τους “κίτρινους” να δίνουν ρεσιτάλ στο πρώτο ημίχρονο. Η Παρτζιάν έχει επικεντρωθεί στο μαρκάρισμα του Γκάλη, για τον οποίο ο Βουγιόσεβιτς έχει διαλέξει ψηλό αντίπαλο. Πρώτα αναλαμβάνει ο Ίβο Νάκιτς και εν συνεχεία ο Ζάρκο Πάσπαλι. Ο Νικ δεν αισθάνεται άνετα γιατί βλέπει εκτός των άλλων και τα τεράστια χέρια του Ντίβατς ή του Πετσάρσκι να τον περιμένουν μετά από κάθε διείσδυση, είναι κάπως νευρικός στην αρχή αλλά ο Άρης έχει plan B. Με τον Φιλίππου αιχμή του δόρατος (κάνει ένα καταπληκτικό πρώτο ημίχρονο) που τρέχει πιο γρήγορα από τον καθένα και τον Γιαννάκη σχεδόν τέλειο σε άμυνα (πάνω στον Τζόρτζεβιτς) και επίθεση (ξεκινάει με 4/4 τρίποντα), ο Άρης προηγείται 27-21 και 45-39 βάζοντας στην εξίσωση και τον Καναδό Γκρεγκ Γουίλτζερ, που δίνει τεράστιες μάχες με τον Βλάντε Ντίβατς.
Μεγάλο βράδυ για τον Παναγιώτη Γιαννάκη
Το μεγάλο του πρόβλημα όμως είναι η έλλειψη εναλλακτικών λύσεων. Με τον Ρωμανίδη τραυματία (κάταγμα στο δάχτυλο), χωρίς αντικαταστάτη του Γουίλτζερ στη θέση “5”, ο Ιωαννίδης διστάζει να αποσύρει τον Φιλίππου όταν αυτός χρεώνεται με 3 φάουλ. Στο 4ο φάουλ του Νίκου είναι αργά. Ο Λυπηρίδης μπαίνει μεν στο παρκέ, αλλά ο ξανθός ξέρει ότι ουσιαστικά έχει χάσει τον Φιλίππου για το υπόλοιπο του ματς. Στο τέλος του ημιχρόνου, Ντίβατς και Γουίλτζερ έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο, ο Βλάντε δίνει ένα … χαστουκάκι στον Καναδόι, που περνάει απαρατήρητο, ο Ομπράντοβιτς βάζει το μοναδικό του καλάθι στον αγώνα σκοράροντας για το 50-53 και το ημίχρτονο τελειώνει με τρίποντο του Γιαννάκη που δίνει ελαφρύ προβάδισμα στον Άρη με 56-55.
Νεύρα και ο αναπτήρας του ξανθού!
Η μάχη συνεχίζεται και στο δεύτερο ημίχρονο, παρότι τα φάουλ βαραίνουν τις πλάτες των αρειανών. Ο Γιαννάκης χρεώνεται με τέσσερα, ο Φιλίππου που μπαίνει ξανά και παίζει ακόμη και … τριάρι, δεν προλαβαίνει να κάτσει πολύ. Αποβάλλεται με πέντε και η Παρτιζάν περνάει ακόμη και με διαφορά 12 πόντων (75-63).
Ο Άρης επιστρέφει μέσα σε ένταση και νεύρα για τα σφυρίγματα των διαιτητών. Πέφτουν βροχή τα κέρματα (από την ελληνική εξέδρα) ενώ σε μια στιγμή ο Ιωαννίδης δεν αντέχει και κλωτσάει τον κίτρινο αναπτήρα του προς το μέρος του Βουγιόσεβιτς.
Ο Γκάλης αναλαμβάνει δράση και κερδίζει φάουλ, που στέλνουν τον Άρη σε βολές 1+1 (μετά την συμπλήρωση 7 ομαδικών φάουλ μιας ομάδας, ο αντίπαλος εκτελούσε βολές ή έπαιζε την μπάλα από πλάγια. Στις βολές, αν έμπαινε η πρώτη εκτελείτο και η δεύτερη, αλλιώς συνεχιζόταν κανονικά ο αγώνας). Στο 34 οι Θεσσαλονικείς μειώνουν στον πόντο 80-79.
Τελικά, η Παρτιζάν υπερισχύει χάρη στις προσπάθειες του Γκρμπόβιτς και του Τζόρτζεβιτς, περνάει στο 38 με 93-89 και φτάνει στη νίκη με 101-94.
Οι συνθέσεις του ιστορικού ματς:
Παρτιζάν (Βουγιόσεβιτς): Τζόρτζεβιτς 9, Γκρμπόβιτς 35, Νάκιτς 2, Πετσάρσκι 11, Ντίβατς 14, Ομπράντοβιτς 2, Σάβοβιτς 6, Πάσπαλι 21.
Άρης (Ιωαννίδης): Γιαννάκης 23, Γκάλης 27, Σούμποτιτς 15, Φιλίππου 12, Γουίλτζερ 15, Λυπηρίδης 2, Ρωμανίδης
Δείτε το βίντεο του ματς, με μετάδοση του Φίλιππα Συρίγου που πρέπει να έχει … καταλογίσει σχεδόν 23 φάουλ στον Βλάντε Ντίβατς! Στο ημίχρονο ξεσπάει σε γέλια, για ένα μη σφγύριγμα των ρέφερι. Μεγάλες στιγμές. Στο δεύτερο ημίχρονο οι οπαδοί της Παρτιζάν φωνάζουν Γιου-γκο-σλάβια! Λίγα χρόνια μετά η χώρα αυτή δεν θα υπήρχε καν.
Ο Σάβοβιτς και τα … δηνάρια
Ο Ιωαννίδης περίμενε τον Ομπράντοβιτς, όχι όμως και τον Μιλένκο Σάβοβιτς, που ήταν στρατευμένος και εξασφάλισε ειδική άδεια πριν από το τζάμπολ. “Σκασμένος” από την ήττα, μετά το ματς δηλώνει: “Δεν φτάνει που αποφυλάκισαν τον Ομπράντοβιτς, έφεραν κι από τον στρατό τον Σάβοβιτς. Εμ, έτσι είναι όταν η ομοσπονδία βοηθάει τις ομάδες…”
Ο Μανόλης Γρηγοράκης θέλει να του εκμαιεύσει μια δήλωση για τις ρίψεις κερμάτων. “Έπεσαν και πολλά νομίσματα” του λέει. Η ατάκα του ξανθού μένει στην ιστορία: “Τι; Δεν ήταν δραχμές, αλλά δηνάρια…”
Μόνο, που κέρματα δηνάρια δεν υπήρχαν τότε, λόγω του πληθωρισμού που κάλπαζε στην Γιουγκοσλαβία…
Αδαής για τα δεδομένα ενός ταξιδιού στο Βελιγράδι, αγόρασα τότε μπανάνες (είδος πολυτελείας στην Ελλάδα) και τις έβαλα στη βαλίτσα μου. Όταν έφτασα στο Ελληνικό, διαπίστωσα ότι είχαν κάνει φτερά. Μαζί και ένα δημοσιογραφικό κασετόφωνο.
H ρεβάνς στο Αλεξάνδρειο ήταν εξίσου σημαντική. Ο Άρης στις 10/3 θέλει οπωσδήποτε τη νίκη για να εξασφαλίσει την πρόκρισή του στο φάιναλ-φορ. Στο κατάμεστο Αλεξάνδρειο ο Γκάλης σκοράρει 36 πόντους, ο Γουίλτζερ σταματάει στους 20 και οι κίτρινοι νικούν 96-87 παίρνοντας αυτό που ζητούσαν.
Οι δυο ομάδες συναντήθηκαν ξανά στον μικρό τελικό του φάιναλ-φορ με την Παρτιζάν να επικρατεί 105-93 (Ντίβατς 31, Πετσάρσκι 24-Γκάλης 39, Σούμποτιτς 18)
Πηγή: Contra
