Του Θάνου Σαρρή
To καλοκαίρι του 2006, οι ομάδες της Premier League ξόδεψαν το ποσό ρεκόρ των 300 εκατομμυρίων λιρών για μεταγραφές. Τη σεζόν που ακολούθησε, η Μπόλτον του Σαμ Άλαρνταϊς, του Στέλιου Γιαννακόπουλου, του Νικολά Ανελκά, του Ιβάν Κάμπο και του Ελ Χατζί Ντιούφ τερμάτισε στην έβδομη θέση της βαθμολογίας. Τον Νοέμβριο της ίδιας σεζόν, η εκπομπή Panorama του BBC έβαλε φωτιά στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Ο μυστικός ρεπόρτερ του βρετανικού δικτύου ντύθηκε ατζέντης και η κάμερά του κατέγραψε περιπτώσεις διαφθοράς και παράνομων πληρωμών στο αγγλικό ποδόσφαιρο.
Ανάμεσα στα ονόματα που βρίσκονταν στο ντοκιμαντέρ ήταν και ο προπονητής της Μπόλτον. Ο Σαμ Άλαρνταϊς και ο γιος του, Κρέιγκ, ο οποίος δούλευε ως μάνατζερ, κατηγορήθηκαν ότι έπαιρναν μίζες για να στέλνουν στην ομάδα συγκεκριμένους παίκτες. Θορυβημένη, η Αγγλική Ομοσπονδία ζήτησε από τον πρώην Διευθυντή της Μητροπολιτικής Αστυνομίας να κάνει έρευνα, ενώ ακολούθησαν κάποιες συλλήψεις, διώξεις, εκ νέου έρευνες, δικαστήρια. Παρά τον ντόρο που έγινε, την επόμενη χρονιά η Μπόλτον βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο. Κατέληξε στον Γκάρι Μέγκσον ως προπονητή και για να «τρέξει» τη διαδικασία εύρεσης νέου τεχνικού προσέλαβε τον… ατζέντη του, Μαρκ Κέρτις, ο οποίος, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν πλέον φίλος του. Κανείς δεν θα το μάθαινε ποτέ, αν δεν μιλούσε, αηδιασμένος από τη διαδικασία, ο έτερος υποψήφιος Γκρέιαμ Σούνες.
Ο Φιλ Γκαρτσαϊντ ήταν τότε πρόεδρος, επιβλέποντας τις διαδικασίες. Ο Γκάρτσαϊντ έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 2016 και επί των ημερών του οι Γουόντερερς έζησαν ιστορικές στιγμές. Ήταν εκεί στα χρόνια της Premier League, καθώς και στην πρώτη έξοδο στην Ευρώπη της ιστορίας τους. Το «θαύμα» όμως σταδιακά οδηγήθηκε στην καταστροφή. Το χρέος τηςΜπόλτον τον Δεκέμβριο του 2014 έφτασε στα 168.3 εκατομμύρια και ο Γκάρτσαϊν απέφευγε συστηματικά να απαντήσει για το πώς συσσωρεύτηκε. Τρελά ποσοστά σε ατζέντηδες, υπέρογκοι μισθοί, επενδύσεις χωρίς λογική. Ο Ελμάντερ, για παράδειγμα, κόστισε συνολικά στη Μπόλτον 15 εκατομμύρια και έφυγε ελεύθερος για τη Γαλατάσαραϊ. Στο μεταξύ, υποβιβασμένη από το 2012, η Μπόλτον δεν κατάφερε να επιστρέψει στην κατηγορία και επέλεξε μια επιθετική οικονομική πολιτική για να το καταφέρει στα πρώτα δύο χρόνια, όπου είχε το μπόνους των «parachute payments» από την Premier League. Δεν τα κατάφερε, μένοντας με τα «βαριά» συμβόλαια και τα χρέη να την σέρνουν προς τον πάτο.
Τα χρήματα του ιδιοκτήτη Έντι Ντέιβις κρατούσαν τη φούσκα, όμως κάποια στιγμή κι εκείνος δεν μπορούσε να ξοδεύει άλλο. Έτσι, κουρασμένος και γερασμένος, τον Μάρτιο του 2016 πούλησε το 94.6% του συλλόγου που είχε στην κατοχή του σε κονσόρτιουμ επιχειρηματιών, στο οποίο ηγούταν ο πρώην επιθετικός της ομάδας Ντιν Χόλντσγουορθ. Για την ακρίβεια, ο Ντέιβις ήθελε τόσο πολύ να πουλήσει, που ήταν διατεθειμένος να διαγράψει εξ ολοκλήρου τα 185 εκατομμύρια που είχε δανείσει ο ίδιος στον σύλλογο! Ο Κεν Άντερσον, ο οποίος αποτελεί πλέον το «κόκκινο πανί» για τους οπαδούς, ήταν ανάμεσά στους νέους επενδυτές, οι οποίοι σύντομα βρέθηκαν χωρισμένοι σε στρατόπεδα. Έναν χρόνο αργότερα, κατάφερε να βγάλει εκτός τον Χόλντσγουορθκαι να πάρει τα ηνία. Ο πρώην στράικερ της ομάδας βρέθηκε με τις μεθοδεύσεις του συνεργάτη του εκτός αποφάσεων, ενώ οι φήμες ήθελαν τους ανθρώπους της νέας διοίκησης να ψάχνονται με χρήματα που μπήκαν και βγήκαν από τον σύλλογο. Ο Άντερσον επικράτησε. Εκ των υστέρων, φάνηκε ότι ο σκοπός του ήταν να επαναφέρει κάπως την Μπόλτον στον ίσιο δρόμο και στη συνέχεια να την πουλήσει.
Έχει ενδιαφέρον, όμως, το ποιος είναι ο Άντερσον. Το 2005, o όμιλος εταιρειών του οδηγήθηκε στη χρεωκοπία και εκδόθηκε εις βάρος του ένταλμα σύλληψης για φοροαποφυγή και φοροδιαφυγή. Δεν κατάφεραν να τον εντοπίσουν, όμως του απαγορεύτηκε για τα επόμενα οκτώ χρόνια να αναλάβει διευθυντική θέση σε οποιαδήποτε βρετανική εταιρεία. Όταν μπήκε στη Μπόλτον, τα χρόνια είχαν περάσει κι εκείνος ζούσε στην Ελβετία. Έτσι, πέρασε από τον έλεγχο της Football League. Μολονότι κατάφερε να ανεβάσει τους Γουόντερερς από την League Oneστην Championship και την κράτησε στην κατηγορία, τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα ήταν εκεί από την αρχή της θητείας του.
Το καλοκαίρι του 2018 οι παίκτες κατέβηκαν σε απεργία επειδή δεν τους καταβάλλονταν μισθοί, οι προμηθευτές έμεναν απλήρωτοι για μήνες και έτσι η διοργανώτρια αρχή επέβαλε μεταγραφικό εμπάργκο. Κι όμως, οι λογαριασμοί έδειξαν ότι Άντερσον είχε πληρώσει 525.000 ευρώ για «συμβουλές», ενώ ακόμα 125.000 είχαν πληρωθεί σε συμβουλευτική εταιρία που άνηκε σε μέλος της οικογένειάς του. Χωρίς να έχει πληρωθεί το αρχικό δάνειο για την αγορά της ομάδα από το κονσόρτιουμ, ο Άντερσον δανείστηκε επιπλέον πέντε εκατομμύρια από τον πρώην ιδιοκτήτη Έντι Ντέιβις, λίγες μέρες πριν ο δεύτερος πεθάνει. Ο εκπρόσωπος της οικογένειάς του που έμεινε στον σύλλογο, ήταν εκείνος που τελικά υπέγραψε για την διαδικασία οικονομικής διαχείρισης.
Tον Ιανουάριο, ο πρόεδρος της Φόρεστ Γκριν, Ντέιλ Βινς, εξαπέλυσε μια πρωτοφανή επίθεση κατά του Άντερσον. Ο λόγος ήταν πως οι Trotters είχαν πάρει δανεικό από την ομάδα του τονΚρίστιαν Ντόιτζ, αφήνοντάς τον απλήρωτο! «Δεν πλήρωσαν τίποτα, απολύτως τίποτα, για μισή σεζόν και δεν τους νοιάζει. Μου είπε (ο Άντερσον): “μπορείς να ζητήσεις εκκαθάριση, να χρεοκοπήσεις την ομάδα. Δεν με ενδιαφέρει, είμαι ασφαλισμένος. Θα πάρω τα χρήματά μου πίσω και εσύ θα πάρεις μόνο 10 πένες”». Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της ομάδας, καλούσε τον αντίπαλό του να καταστρέψει την Μπόλτον, αφού τα δικά του χρήματα ήταν εξασφαλισμένα!
Η Φόρεστ Γκριν ζητούσε εφαρμογή των νέων κανονισμών της Football League, που της επιτρέπουν την τιμωρία ιδιοκτήτη ή διευθυντή ομάδας για «ανάρμοστη συμπεριφορά». Τον Απρίλιο, η εντολή εκκαθάρισης του συλλόγου για χρέη στην εφορία πήρε παράταση, δίνοντας στο σύλλογο επιπλέον χρόνο για να βρει νέο ιδιοκτήτη. Ήταν η έκτη φορά που η Μπόλτον έφτασε μια ανάσα από την διάλυση μέσα σε 18 μήνες. Στο μεταξύ, ο παράγοντας που άφηνε το προσωπικό του στην πείνα, εξόριζε δημοσιογράφους που του ασκούσαν κριτική και αρνούταν να απαντήσει στον κόσμο που ζητούσε απαντήσεις, με αποτέλεσμα να κλιμακώνει τις αντιδράσεις του σε κάθε ματς των Wanderers. Απαντήσεις όμως δεν έδινε ούτε η διοργανώτρια αρχή, η οποία θα μπορούσε από την αρχή να τον αφήσει εκτός παιχνιδιού. Πριν από λίγες μέρες, οι απλήρωτοι αθλητές αρνήθηκαν να κατέβουν στο ματς με την Μπρέντφορντ. Όσον αφορά τους εργαζόμενους, είναι κυριολεκτικά στην πείνα. Ομάδα της Championship που δεν αποκάλυψε το όνομά της έστειλε κουπόνια αξίας 2.000 λιρών για να ταΐσουν τις οικογένειές τους.
Ο Άντερσον, σύμφωνα με τον ίδιο, προσπάθησε να πουλήσει την ομάδα στον πρώην ιδιοκτήτη της Γουότφορντ, Λορένς Μπασίνι, ο οποίος όμως δεν παρουσίασε ποτέ τα χρήματα. Έτσι, οι Trotters μπήκαν σε καθεστώς διαχείρισης, χρωστούν πάνω από ένα εκατομμύριο στην εφορία και θα ξεκινήσουν του χρόνου στη League One με -12. Ήδη τα σενάρια για την επόμενη μέρα έχουν πάρει σάρκα και οστά. Ομάδα Κινέζων επιχειρηματιών, η οποία θα ξαναφέρει στο σύλλογο τον Σαμ Άλαρνταϊς και περίμενε το καθεστώς διαχείρισης για να κάνει την κίνησή του.
Ας δούμε μερικά συμπεράσματα από την ιστορία της Μπόλτον. Ο τρόπος διαχείρισης μετά τα χρόνια της Premier League έφερε τα πρώτα σύννεφα και συσσώρευσε το χρέος, κάνοντας τα πράγματα πολύ δύσκολα για τον οποιοδήποτε. Σε αντιδιαστολή, υπάρχουν μοντέλα ομάδων όπως αυτό της Νόριτς, που δείχνουν τον σωστό δρόμο. Από την άλλη, τα περίφημα «fit and proper test» της Football League, που υποτίθεται ότι κρίνουν αν ένας ιδιοκτήτης ή director είναι απατεώνας, για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι δεν λειτουργούν σωστά. Και έπειτα, ως άλλοι Πόντιοι Πιλάτοι ένιψαν τας χείρας τους.
Άνθρωποι σαν τον Άντερσον υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα στο ποδόσφαιρο και είναι στο χέρι των ποδοσφαιρικών θεσμών να τους κρατήσουν εκτός ή να τους στρώσουν κόκκινο χαλί. Όταν κάποιος αφήνει τους υπαλλήλους του απλήρωτους για μήνες και σπονσοράρει παράλληλα υπηρεσίες συγγενών του, κάπως πρέπει να τεθεί εκτός παιχνιδιού. Οι οπαδοί που πιέζουν εδώ και μήνες για τον διωγμό του δεν μπορούν να το πετύχουν αυτό από μόνοι τους, εκτός από λίγες περιπτώσεις, όπως η Μπλάκπουλ. Μπορούν όμως να πιέσουν και να προετοιμάσουν το έδαφος για ένα μοντέλο λαϊκής βάσης, που στην Αγγλία είναι αρκετά δημοφιλές πλέον σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Εκτός βέβαια αν προλάβουν οι εξ Ανατολής επενδυτές…
