Της Πηνελόπης Παπαδήμου
Τη δεκαετία του 1960 οι ΗΠΑ ήταν η κυρίαρχη δύναμη στην πυγμαχία. Το 1960 ο Κάσιους Κλέι στέφθηκε χρυσός Ολυμπιονίκης στην κατηγορία των βαρέων βαρών. Το ακολούθησαν το 1964 ο Τζο Φρέιζερ και το 1968 ο Τζορτζ Φόρμαν. Η νίκη σε αυτή την κατηγορία συνήθως άνοιγε στους πυγμάχους την πόρτα του επαγγελματισμού, της δόξας και των εκατομμυρίων δολαρίων.
Το 1972 ο Αμερικανός Ντουέιν Μπόμπικ εμφανιζόταν έτοιμος για να προσθέσει στην συγκομιδή των ΗΠΑ ακόμη ένα χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στη συγκεκριμένη κατηγορία. Μόνο που ένας Κουβανός είχε άλλη άποψη. Στον προημιτελικό γύρο ο Μπόμπικ έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο του Τεόφιλο Στίβενσον. Οι δύο τους είχαν συναντηθεί στο παρελθόν με τον Αμερικανό να παίρνει τη νίκη.
Ο 20χρονος τότε Κουβανός είχε συντρίψει με νοκ άουτ στα 30 δευτερόλεπτα τον Πολωνό Λούντβιχ Ντέντερις και έριξε στο καναβάτσο τον Αμερικανό αντίπαλό του σε έναν συγκλονιστικό τρίτο γύρο. Ο Στίβενσον στη συνέχεια επικράτησε σε δύο γύρους Γερμανού Πέτερ Χούσινγκ και κατέκτησε άνευ αγώνα το χρυσό μετάλλιο καθώς ο Ρουμάνος Ίον Αλέξε δεν εμφανίστηκε στον τελικό λόγω σπασμένου δάχτυλου.
Ο Τεόφιλο Στίβενσον γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1952, στην πόλη Πουέρτο Πάδρε της κεντρικής Κούβας. Ο Στίβενσον ξεκίνησε τις προπονήσεις στην πυγμαχία σε ηλικία 14 ετών. Κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα μεσαία βάρη των Νέων της Κούβας το 1968 και το ασημένιο την επόμενη χρονιά στο 50ο διεθνές τουρνουά της Playa Giron. Έβγαλε νοκ-άουτ τον Νάνσιο Καρίγιο, ο οποίος είχε εκπροσωπήσει την Κούβα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικό το 1968.
Μετά τη νίκη του στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μονάχου ο κόσμος απλώθηκε στα πόδια του Τεόφιλο Στίβενσον. Μάλιστα του προσφέρθηκαν 5 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να παλέψει με τον Μοχάμεντ Άλι. Θα ήταν η μονομαχία του αιώνα μόνο που δεν έγινε ποτέ. Ο Κουβανός πυγμάχος αρνήθηκε. Κι όχι μία αλλά πολλές φορές. Αρνήθηκε να γίνει επαγγελματίας, να βγάλει πιθανότατα πολλά χρήματα και να κερδίσει φήμη. Προτίμησε να μείνει στην χώρα του την Κούβα και να γίνει ένα λαϊκό είδωλο.
Στην χώρα της κεντρικής Αμερικής όπου κουμάντο έκανε ο Φιντέλ Κάστρο, οι αθλητές δεν είχαν το δικαίωμα να είναι επαγγελματίες. Αυτό το γεγονός όμως δεν έκανε τον Τεόφιλο να κάνει πίσω στιγμή. «Δεν αφήνω την χώρα μου για ένα εκατομμύριο δολάρια ή περισσότερα από αυτά. Τι είναι ένα εκατομμύριο δολάρια μπροστά σε οκτώ εκατομμύρια Κουβανούς που με λατρεύουν;» ήταν η αποστομωτική απάντησή του.
«Προτίμησε να είναι κόκκινος παρά πλούσιος» (He’d rather to be red than rich) τιτλοφορήθηκε ένα αφιέρωμα στο Sports Illustrated τον Μάρτιο του 1974. Ο Στίβενσον κέρδισε ακόμη δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια το 1976 στο Μόντρεαλ και το 1980 στη Μόσχα. Στη ρωσική πρωτεύουσα θα γινόταν ο δεύτερος πυγμάχος μετά τον Λάσλο Παπ με τρία σερί χρυσά σε Ολυμπιακούς αγώνες. Η διαφορά είναι ότι ο Ούγγρος το έκανε το 1948, το 1952 και το 1956 σε διαφορετικές κατηγορίες. Ο Φέλιξ Σαβόν από την Κούβα κατάφερε και κέρδισε τρία σερί χρυσά στην κατηγορία των βαρέων βαρών το 1992, το 1996 και το 2000.
Ο Στίβενσον πιθανότατα θα κέρδιζε και τέταρτο χρυσό αν η Κούβα δεν μποϊκόταρε τη διοργάνωση του Λος Άντζελες το 1984. Τι σημασία έχει όμως; Εκείνος ήταν ήδη ανάμεσα στους καλύτερους. Κι ας μην έγινε ποτέ επαγγελματίας μποξέρ.
Δεν ήταν μάλιστα λίγοι εκείνοι που τον συνέκριναν με τον Μοχάμεντ Άλι. Ο επικεφαλής διαιτητής των Ολυμπιακών αγώνων του 1972 Μπομπ Σούρκεϊν κατέθεσε την άποψή του στον Sports Illustrated. Όντας κατά το παρελθόν μποξέρ κι ο ίδιος είχε εικόνες από όλους του πρωταθλητές από το 1948.
«Ο Στίβενσον είναι ο καλύτερος» είπε κοφτά στο περιοδικό. «Είναι καλύτερος από τον Φόρμαν ή τον Φρέιζερ και είναι τόσο καλός όσο και ο Άλι αλλά ο Άλι αγωνίστηκε σε άλλη κατηγορία στους Ολυμπιακούς αγώνα. Ο Στίβενσον έχει γρήγορα χέρια και κινείται τόσο γρήγορα όσο και ο Άλι αλλά είναι πιο σωματώδης.
Είναι κλασικός μποξέρ όπως όλοι οι Κουβανοί. Έχει ένα ισχυρό jab που μπορεί να σε τιμωρήσει. Στρίβει το χέρι του με τέτοιο τρόπο όταν ρίχνει γροθιά που έχει επαφή με την παλάμη του και με τέσσερις αρθρώσεις ταυτόχρονα. Έχει ένα καταπληκτικό δεξί. Δεν του αρέσει να γαντζώνεται, επειδή οι Κουβανοί έχουν διδαχθεί από τους Ρώσους. Έχει πάρει από το Μόναχο 4 με 5 κιλά στο πάνω μέρος του σώματός του και ο λαιμός του είναι σα μαινόμενου ταύρου».
Τι γνώμη όμως είχε ο Μοχάμεντ Άλι για τον Στίβενσον; «Τον είδα λίγο κουρασμένο στον τρίτο γύρο του τελευταίου του αγώνα» δήλωνε στους New York Times ο θρυλικός πυγμάχος το 1976. Για τον Άλι ο Στίβενσον δεν ήταν έτοιμος για την επαγγελματική πυγμαχία: «Φανταστείτε να πρέπει να παλέψει 15 σκληρούς γύρους με κάποιον σαν εμένα ή τον Τζορτζ Φόρμαν ή τον Τζο Φρέιζερ ή τον Κεν Νόρτον, κάποιον που θα τον πίεζε». Βέβαια ο Άλι τότε εμφανιζόταν σίγουρος ότι ο Στίβενσον θα δεχόταν τα χρήματα που του προσέφεραν: «Θα παλέψει μαζί μου. Χρειάζεται τα χρήματα. Είναι πραγματικά πολύ φτωχός. Αν του προσέφεραν 2 εκατομμύρια δολάρια και δεν τα δέχτηκε είναι ηλίθιος» ομολόγησε ο Άλι.
Τελικά ο Άλι διαψεύστηκε πανηγυρικά αλλά σε ένα πράγμα έκανε λάθος. Ο βίος του Στίβενσον, ιδιαιτέρως για ένα κομμουνιστικό καθεστώς υπήρξε πολυτελής. Ωστόσο αυτό δεν τον εμπόδισε να γίνει εξαιρετικά δημοφιλής στους συμπατριώτες του και να μετατραπεί σε σύμβολο υπεροχής των κομμουνιστών έναντι στους υποστηρικτές του καπιταλισμού.
Ο Στίβενσον σταμάτησε την πυγμαχία το 1987 με το ρεκόρ των 301 νικών σε 321 αγώνες. Αμέσως μετά έγινε αντιπρόεδρος της ομοσπονδίας πυγμαχίας της Κούβας και του αθλητικού ινστιτούτου της χώρας ζώντας σε ένα προάστιο της Αβάνα. Ήταν πατέρας δύο παιδιών.
Το 1994 ο Στίβενσον βρέθηκε με τον Μοχάμεντ Άλι όχι για να παλέψουν αλλά στο πλαίσιο προσέγγισης της Κούβας και των ΗΠΑ. Η ίδια συνάντηση έγινε δύο χρόνια μετά στην Κούβα. Η αμηχανία των δύο ανδρών ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Το μυαλό όλων δεν μπορούσε να μην πάει στην σπουδαιότερη πυγμαχική μάχη που δεν έγινε ποτέ…
Ο Τεόφιλο Στίβενσον πέθανε στις 11 Ιουνίου 2012 σε ηλικία 60 ετών από καρδιακή προσβολή. Στην κηδεία του χιλιάδες συμπατριώτες του τον αποχαιρέτισαν όπως του άρμοζε, όπως ταίριαζε σε έναν ήρωα της επανάστασης.
Πηγή: Sport DNA
