Του Θάνου Σαρρή
Πριν από λίγες εβδομάδες, δημοσιεύσαμε στο gazzetta.gr μια συνέντευξη του Βαγγέλη Παυλίδη. Ο Βαγγέλης έφυγε από την Ελλάδα για το εξωτερικό χωρίς καν να έχει παίξει σε ακαδημία «μεγάλες» ομάδας. Από τους «Μπέμπηδες 2000» της Θεσσαλονίκης, απευθείας στη Μπόχουμ. Ένα παιδί που αγωνίστηκε για πρώτη φορά στα 17 του με την πρώτη ομάδα της Μπόχουμ, το οποίο κλήθηκε να διαχειριστεί μια ζωή στο εξωτερικό μακριά από την οικογένειά του, χωρίς καν να έχει τελειώσει το σχολείο. Την ίδια πορεία ακολούθησε και ο αδερφός του, ο Βασίλης, που μπήκε απευθείας στα τμήματα υποδομής της Σάλκε. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ξανά τη συνέντευξη, στην οποία έχει νόημα τα όσα λέει ο 20χρονος επιθετικός για την ζωή ενός εφήβου στον οργανισμό μιας ομάδας προηγμένου συστήματος, αλλά και ο απόλυτα συνειδητοποιημένος σχεδιασμός της ποδοσφαιρικής του μετανάστευσης: «Και εγώ και η οικογένειά μου το ψάχναμε, γιατί ήθελα να φύγω στο εξωτερικό και μόλις το άκουσα χάρηκα πάρα πολύ και ανυπομονούσα να φύγω».
Είναι πλέον αρκετά τα παιδιά που επιλέγουν το ίδιο δρομολόγιο. Για τη Γερμανία, αναχώρησε από την Αναγέννηση Καλοχωρίου ο Στέλιος Κόκοβας, ο οποίος φέτος πήρε το βάπτισμα του πυρός με την πρώτη ομάδα της Μπόχουμ. Διεθνής με την Εθνική Ελλάδας Κ-18, ο Λαρισαίος μπακ εντάχθηκε στην ομάδα Κ-17 και σταδιακά ανέβηκε τα σκαλοπάτια, ενώ τον καιρό της φυγής του υπήρχε ενδιαφέρον από μεγάλη ελληνική ομάδα. Εκείνος, όμως, προτίμησε την εξέλιξη στη Γερμανία. Ο Στάθης Κυζίλης, ακολούθησε τα βήματα των αδερφών Παυλίδη και από τους «Μπέμπηδες» της Θεσσαλονίκης πήγε τον Μάιο, μέσω του ίδιου γραφείου ατζέντηδων στην Μπόχουμ. Ο Κυζίλης είχε περάσει 7 χρόνια στα τμήματα υποδομής του ΠΑΟΚ, από τον οποίο αποχώρησε στα 15.
Δεν είναι μόνο η Γερμανία. Στην Ιταλία, η ελληνική παροικία ολοένα και μεγαλώνει. Ο Ηλίας Κουτσουπιάς, γιος του Γιώργου, έφυγε στα 16 του για την Ιταλία και την Εντέλα. Κατασταλαγμένος, ταλαντούχος και πλήρως συνειδητοποιημένος, πλέον βρίσκεται στην Μπολόνια. Ο Νίκος Μπαξεβάνος, ο οποίος το έψαχνε μεθοδικά να πάει Ιταλία, έπεισε σε ηλικία 18 ετών τη Λάτσιο να τον αποκτήσει από τον Άρη. Δεν είχε προλάβει να παίξει στην πρώτη ομάδα. Ο Αντώνης Σιατούνης πέρυσι τον Αύγουστο άφησε τις ακαδημίες του Παναθηναϊκού για την Σαμπντόρια. Από το Κορωπί αναχώρησε όμως και ο Γιάννης Σουρδής, με πρώτο σταθμό την Κ-18 τη Γουότφορντ και από εκεί στην Ουντινέζε. Στην Ιταλία και τη Νάπολι πήγε και ο Γιώργος Βρακάς από τις ακαδημίες του ΠΑΟΚ, ο οποίος ωστόσο είχε προλάβει να πάρει το βάπτισμα του πυρός με την πρώτη ομάδα, καθώς φόρεσε την ασπρόμαυρη φανέλα σε αγώνα Κυπέλλου με τον Αιγινιακό και έγινε ο δεύτερος νεότερος ποδοσφαιριστής στην ιστορία του δικέφαλου του βορρά.
Πέραν των αξιόλογων περιπτώσεων στην Ευρώπη, υπάρχει και ένα σημαντικό κύμα που φεύγει για Αμερική. Ο Χρήστος Κοντεμίρης, ο οποίος το 2015 είχε μιλήσει για τον συνδυασμό μπάλας και σπουδών, ήταν από τους πρώτους. Τα τελευταία τρία χρόνια δεκάδες παιδιά έχουν διεκδικήσει και λάβει υποτροφίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αμερικής, συνδυάζοντας τις σπουδές με το ποδόσφαιρο σε επίπεδο NCAA. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο γιος του Αντώνη Νικοπολίδη, Γιάννης, ο οποίος έκανε μια πολύ καλή πρώτη σεζόν με τους Georgetown Hoyas στο κολεγιακό. Πλέον, δραστηριοποιούνται στο χώρο άνθρωποι επιφορτισμένοι με την εύρεση ποδοσφαιρικών υποτροφιών στις ΗΠΑ, οι οποίοι αντιλήφθηκαν την επιθυμία που υπάρχει για τον συνδυασμό μπάλας και σπουδών σε αμερικανικά πρότυπα. Όπως επίσης, κάποια γραφεία ατζέντηδων που έχουν αντιληφθεί την τάση, συνεργάζονται με ευρωπαϊκές ομάδες για τη στελέχωσή τους με ταλέντα, πριν ακόμα δείξουν στο ευρύ κοινό την ικανότητά τους. Scouting, δίκτυα και επαφές απευθείας στην πηγή.
Υπήρχαν, φυσικά και παλιότερα παιδιά που βγήκαν από μικρή ηλικία στο εξωτερικό. Πλέον, όμως, είναι κάτι παραπάνω από απλά μεμονωμένες περιπτώσεις. Το φαινόμενο του «Brain Drain» υπολογίζεται πως οδήγησε σε αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό πάνω από 450.000 Έλληνες σε μια οκταετία, αγγίζει κάθε τομέα της κοινωνίας. Το ποδόσφαιρο, το οποίο αποτελεί από μόνο του ξεχωριστή κατηγορία, τόσο λόγω των παθογενειών του στην Ελλάδα όσο και του επιπέδου εξέλιξης που μπορεί να προσφέρει μια πορεία στο εξωτερικό από μικρή ηλικία, δεν γινόταν να μην ακολουθήσει. Σε «κανονικές» εγκαταστάσεις, με «κανονικούς» ανθρώπους, «κανονικά» συμβόλαια, με εξειδικευμένο προσωπικό σε όλους τους τομείς και αξιοκρατικές διαδικασίες το δέλεαρ είναι τεράστιο. Και φυσικά, ο τομέας που κάνει συνήθως τη διαφορά από την πρώτη στιγμή: Η νοοτροπία.
Οι κουβέντες στα αποδυτήρια των μικρών εθνικών, οι συζητήσεις στα Social Media και η γενικότερη πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες, οι πιο ανοιχτόμυαλοι γονείς και φυσικά οι μονίμως πεσμένες μετοχές του ελληνικού ποδοσφαιρικού συστήματος γεννούν τις σκέψεις της ποδοσφαιρικής μετανάστευσης σε εφηβική ηλικία, πριν καν ο εν εξελίξει ποδοσφαιριστής παίξει σε πρώτη ομάδα επαγγελματικού επιπέδου, άλλες φορές πριν καν ενταχθεί σε κάποια. Τα παιδιά μιλούν μεταξύ τους, γνωρίζουν πολύ καλά πως το ταλέντο στην Ελλάδα ίσως δεν είναι αρκετό. Κι ότι ακόμα κι αν είναι, θα χρειαστεί να φτύσουν αίμα, να ρισκάρουν με απληρωσιές και «πιστόλια».
Η συζήτηση με ένα μικρό δείγμα των παιδιών αυτών παρουσιάζει στις περισσότερες περιπτώσεις κοινά στοιχεία: Ωριμότητα, πλήρη αφοσίωση στη δουλειά, μετρημένα λόγια, ευγένεια. Μεγαλώνουν ως ποδοσφαιριστές και ως άνθρωποι σε εντελώς διαφορετικό περιβάλλον από τους συνομήλικούς τους. Μαθαίνουν να αξιολογούν διαφορετικά καταστάσεις, να καταλαβαίνουν τι είναι πραγματικά σημαντικό, να πορεύονται πατώντας μόνο στις δικές τους δυνάμεις. Και όλη αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα μια γρήγορη ωρίμαση, εντός και εκτός γηπέδων. Παράλληλα με την εξελιγμένη δουλειά που γίνεται στην προπόνηση, το αποτέλεσμα αιφνιδιάζει συχνά και τους ίδιους.
Εκείνοι που γνωρίζουν καλά την αγορά και παρατηρούν τις τάσεις, θεωρούν πως η τάση όχι απλά θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, αλλά θα αυξηθεί. Μοιάζει, σε τελική ανάγνωση, απόλυτα φυσιολογικό.
